ระเบียบวิธีวิจัยทางเทคโนโลยีสารสนเทศ

Information Technology Research Methodology

 

เพื่อให้นิสิตนักศึกษามีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการและระเบียบวิธีวิจัยทางเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อพัฒนาทักษะในการออกแบบงานวิจัย สร้างเครื่องมือ และเก็บข้อมูลได้อย่างถูกต้อง เพื่อให้นักศึกษาสามารถวิเคราะห์ สังเคราะห์ และสรุปผลการวิจัยได้อย่างมีเหตุผล เพื่อปลูกฝังเจตคติและจริยธรรมการทำวิจัย
เพื่อให้นักศึกษาศึกษาค้นคว้างานวิจัย เรียนรู้กระบวนการทำวิจัยทางวิทยาศาสตร์เชิงเทคโนโลยีสารสนเทศ นักศึกษาสามารถพัฒนาหัวข้องานวิจัยสู่การพัฒนาเป็นโครงงานทางเทคโนโลยีสารสนเทศ
ศึกษา หลักการและวิธีการวิจัยทางด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ การกำหนดปัญหาและวัตถุประสงค์การวิจัย การทบทวนวรรณกรรม การสร้างกรอบแนวคิดการวิจัย การตั้งสมมติฐาน ตัวแปรและการกำหนดนิยามเชิงปฏิบัติการ การออกแบบวิธีวิจัย การสร้างเครื่องมือและการเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ การเขียนรายงานวิจัยและบทความวิจัย รวมถึงการนำเสนอผลงานทางวิชาการ
ในเวลาชั่วโมงกิจกรรม หรือตามแต่นัดหมาย
 

ความซื่อสัตย์สุจริตในการทำวิจัย (ไม่ลอกงาน ไม่บิดเบือนข้อมูล) การเคารพสิทธิและข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ให้ข้อมูล การมีความรับผิดชอบต่องานที่ทำร่วมกับผู้อื่น การยอมรับความคิดเห็นที่แตกต่าง
 

ยกกรณีศึกษาการละเมิดจริยธรรมทางวิจัย สอดแทรกแนวทางจริยธรรมในการทำงานวิจัยทุกขั้นตอน จัดกิจกรรมอภิปรายกลุ่มเรื่องจริยธรรมในการเก็บข้อมูล
 

ประเมินจากพฤติกรรมในชั้นเรียนและการทำงานกลุ่ม ตรวจสอบการอ้างอิงในรายงานวิจัย (การใช้ APA/IEEE) ประเมินจากการนำเสนอโดยยึดหลักการวิชาการและความซื่อสัตย์
 

หลักการและวิธีวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ความรู้ด้านการสร้างสมมติฐาน ตัวแปร กรอบแนวคิด ความรู้เกี่ยวกับการเก็บและวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเครื่องมือสถิติและ IT
 

การบรรยาย อภิปรายเชิงวิชาการ มอบหมายการค้นคว้าวิจัยและการทบทวนวรรณกรรม Workshop การสร้างเครื่องมือและการวิเคราะห์ข้อมูล
 

สอบกลางภาค/ปลายภาค แบบฝึกหัดและการบ้านรายสัปดาห์ รายงานวิจัย/บทความที่จัดทำโดยนักศึกษา
 

การคิดเชิงวิเคราะห์ สังเคราะห์ และการแก้ปัญหา การตั้งคำถามวิจัยและการกำหนดวิธีการที่เหมาะสม การเชื่อมโยงทฤษฎีกับปัญหาจริงทางเทคโนโลยีสารสนเทศ
 

การใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-based learning) การวิเคราะห์บทความวิจัยและกรณีศึกษา การทำงานวิจัยขนาดเล็ก (Mini Research Project)
 

ประเมินจาก Proposal และรายงานการวิจัย การสอบวิเคราะห์กรณีศึกษา การนำเสนอผลงานและการตอบคำถามเชิงวิพากษ์
 

การทำงานเป็นทีมและการจัดการงานกลุ่ม การแสดงความคิดเห็นและยอมรับฟังความคิดเห็นผู้อื่น ความรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย
 

การทำงานวิจัยเป็นกลุ่ม การอภิปรายและเสนอความคิดเห็นในชั้นเรียน การให้บทบาทหน้าที่ในกิจกรรมกลุ่ม
 

ประเมินจากการทำงานกลุ่มและการมีส่วนร่วม การสังเกตพฤติกรรมในชั้นเรียน Peer Evaluation (เพื่อนประเมินกันเอง)
 

การใช้เครื่องมือสถิติ (SPSS, R, SmartPLS) การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณและคุณภาพ การใช้ซอฟต์แวร์นำเสนอ เช่น PowerPoint, LaTeX การเขียนรายงานวิจัยเชิงวิชาการ
 

การฝึกปฏิบัติการวิเคราะห์ข้อมูลในห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ Workshop การนำเสนอและการเขียนรายงาน การสื่อสารผลงานวิจัยผ่านการนำเสนอหน้าชั้นเรียน
 

การบ้านวิเคราะห์ข้อมูลเชิงสถิติ รายงานวิจัยที่จัดทำในรูปแบบมาตรฐาน การสอบและการนำเสนอผลงาน
 

การปฏิบัติจริงในการสร้างเครื่องมือวิจัย (แบบสอบถาม/แบบสัมภาษณ์) การลงภาคสนามเพื่อเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง การใช้ซอฟต์แวร์วิเคราะห์ข้อมูลด้วยตนเอง
 

ฝึกปฏิบัติการสร้างเครื่องมือวิจัย จัดกิจกรรมภาคสนาม เก็บข้อมูลจริง Lab ฝึกใช้โปรแกรมวิเคราะห์ข้อมูล
 

ประเมินจากการส่งแบบสอบถาม/เครื่องมือวิจัย รายงานผลการเก็บข้อมูลจริง แบบฝึกหัดการใช้โปรแกรมวิเคราะห์สถิติ
แผนที่แสดงการกระจายความรับผิดชอบมาตรฐานผลการเรียนรู้จากหลักสู่รายวิชา (Curriculum Mapping)
กลุ่มวิชา คุณธรรมจริยธรรม ความรู้ ทักษะทางปัญญา ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
ลำดับ รหัสวิชา ชื่อวิชา 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4
1 BSCCT903 ระเบียบวิธีวิจัยทางเทคโนโลยีสารสนเทศ
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 การเข้าชั้นเรียนและการมีส่วนร่วม มีวินัย รับผิดชอบ ซื่อสัตย์ (คุณธรรม–จริยธรรม) การสังเกตพฤติกรรม การมีส่วนร่วม การทำงานกลุ่ม ทุกสัปดาห์ 10%
2 งานกลุ่มและการบ้าน/แบบฝึกหัด เข้าใจทฤษฎีการวิจัย การกำหนดปัญหา ตัวแปร สมมติฐาน (ความรู้ + ปัญญา) การตรวจงาน การให้คะแนนรายงาน/แบบฝึกหัด สัปดาห์ 2–7, 9–14 20%
3 รายงานโครงร่างวิจัย (Proposal) วิเคราะห์ สังเคราะห์ และออกแบบการวิจัย (ทักษะทางปัญญา + ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล) การประเมินรายงานและการนำเสนอ สัปดาห์ 7 และ 13 10%
4 การใช้ซอฟต์แวร์วิเคราะห์ข้อมูล ใช้เครื่องมือสถิติและเทคโนโลยีสารสนเทศ (Numerical & IT Skills) แบบฝึกหัดในห้องปฏิบัติการ สัปดาห์ 11–12 10%
5 การนำเสนอผลงานวิจัย การสื่อสาร การทำงานร่วมกับผู้อื่น (Interpersonal + Communication) การประเมินการนำเสนอ + Peer Evaluation สัปดาห์ 15 10%
6 สอบกลางภาค ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการและวิธีวิจัย (Knowledge) สอบข้อเขียน สัปดาห์ 8 20%
7 สอบปลายภาค ความสามารถวิเคราะห์ สังเคราะห์ และประยุกต์ใช้ (Cognitive Skills + Integration) สอบข้อเขียน/กรณีศึกษา สัปดาห์ 17 20%
 

Creswell, J. W. (2018). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Punch, K. (2014). Introduction to Social Research: Quantitative and Qualitative Approaches. สุภัทรา โกไศยกานนท์. (2563). ระเบียบวิธีวิจัยทางสังคมศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์. บทความวิชาการและงานวิจัยด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ
 

จัดทำ แบบสอบถามประเมินรายวิชา (Course Evaluation Form) ปลายภาคการศึกษา ครอบคลุมด้านเนื้อหา วิธีการสอน สื่อการเรียน และการวัดผล จัด การสะท้อนความคิดเห็น (Reflection) จากนักศึกษาเป็นรายกลุ่ม หลังเสร็จสิ้นกิจกรรมหลัก เช่น Workshop, ภาคสนาม, การนำเสนอผลงาน เปิดช่องทางออนไลน์ (Google Form, LMS) ให้นักศึกษาให้ feedback ระหว่างภาค เพื่อปรับการสอนได้ทันท่วงที
 

ใช้ การประเมินการสอนโดยนักศึกษา (Teaching Evaluation) อย่างเป็นระบบ ทั้งกลางภาคและปลายภาค การสังเกตการสอน (Classroom Observation) โดยอาจารย์ร่วมสอน/หัวหน้าสาขา การประเมินจากผลสัมฤทธิ์ของนักศึกษา (Learning Outcomes) ว่าเป็นไปตามที่ตั้งไว้หรือไม่
 

ปรับเนื้อหาและกิจกรรมการเรียนรู้ให้ทันสมัย เช่น เพิ่มกรณีศึกษาเกี่ยวกับ AI, Big Data, SmartPLS, R, Python ที่ใช้ในการวิจัยด้าน IT ปรับสื่อการสอนให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัล (LMS, E-Learning, Video Content) ใช้ผลการประเมินจากนักศึกษาและผู้สังเกตการสอน มาปรับแผนการสอนในปีถัดไป เพิ่มการบูรณาการกับงานวิจัยและการตีพิมพ์ (ให้นักศึกษาฝึกเขียนบทความจริง)
 

แต่งตั้ง คณะกรรมการทวนสอบผลสัมฤทธิ์ ของนักศึกษา โดยมีอาจารย์ในสาขาอย่างน้อย 2 คนร่วมตรวจสอบข้อสอบ รายงาน และผลงานวิจัย เปรียบเทียบผลการเรียนรู้กับ มาตรฐานผลการเรียนรู้ของหลักสูตร (PLOs) และกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษา (TQF) จัดประชุมสรุปผลการทวนสอบเพื่อตรวจสอบความสอดคล้องของการวัดและประเมินผล
 

ประชุมคณาจารย์ผู้สอนรายวิชา เพื่อวิเคราะห์ผลการเรียนรู้และ feedback จากนักศึกษา สรุปประเด็นที่ควรปรับปรุง เช่น หัวข้อที่นักศึกษาเข้าใจยาก → เพิ่มชั่วโมงสอนเสริม, เนื้อหาที่ล้าสมัย → ปรับปรุงกรณีศึกษาใหม่ จัดทำรายงานสรุปผลการดำเนินงานรายวิชา และเสนอแนะการปรับปรุงเข้าสู่การประชุมประจำปีของคณะ/สาขา กำหนด Action Plan สำหรับปีการศึกษาถัดไป เช่น การพัฒนา E-Learning, การเชิญผู้ทรงคุณวุฒิมาเป็น Guest Speaker, การปรับรูปแบบการสอบ