การจัดการโมเดลทางธุรกิจในยุคดิจิทัล

Business Model Management in the Digital Era

มีความเข้าใจในแนวคิดเกี่ยวกับโมเดลธุรกิจ การสร้างโมเดลธุรกิจ การพัฒนาโมเดลธุรกิจ ความหมายของโมเดลธุรกิจดิจิทัล โมเดลธุรกิจดิจิทัลแบบไฮบริด นวัตกรรมโมเดลธุรกิจดิจิทัล และสามารถประยุกต์ใช้กรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องกับโมเดลธุรกิจที่น่าสนใจในปัจจุบัน
เพื่อให้สอดคล้องกับหลักสูตรบริหารธุรกิจ สาขาวิชาการจัดการธุรกิจ ให้นักศึกษามีความรู้ความเข้าใจในการนำความรู้ไปใช้ในการประกอบธุรกิจได้ในสถานการณ์ปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงเข้าสู่ยุคดิจิทัล รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงทางธุรกิจและนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ให้ทันต่อสถานการณ์ที่เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วอยู่ตลอดเวลาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แนวคิดเกี่ยวกับโมเดลธุรกิจ การสร้างโมเดลธุรกิจ การพัฒนาโมเดลธุรกิจ ความหมายของโมเดลธุรกิจดิจิทัล โมเดลธุรกิจดิจิทัลแบบไฮบริด นวัตกรรมโมเดลธุรกิจดิจิทัล กรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องกับโมเดลธุรกิจในปัจจุบันที่น่าสนใจ Concepts of business models; creation of business models; development of business models; definition of digital business models; hybrid digital business models; innovation of digital business models; case studies of interesting current business mod
อาจารย์ประจำรายวิชา ประกาศเวลาให้คำปรึกษาผ่านเว็บไซต์คณะ - อาจารย์จัดเวลาให้คำปรึกษาเป็นรายบุคคล หรือรายกลุ่มตามความต้องการ 1 ชั่วโมง/สัปดาห์(เฉพาะรายที่ต้องการ)
1.1 คุณธรรม จริยธรรมที่ต้องพัฒนา
ผลการเรียนรู้ด้านคุณธรรม จริยธรรม นักศึกษาต้องมีคุณธรรมจริยธรรมเพื่อให้สามารถดำเนินชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างราบรื่นและประพฤติตนโดยคำนึงถึงประโยชน์ของส่วนรวมอาจารย์ที่สอนในแต่ละรายวิชาต้องส่งเสริมให้นักศึกษาสามารถพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมไปพร้อมกับวิทยาการต่างๆ ดังนี้ 1.1.1 ตระหนักในคุณค่าและคุณธรรม จริยธรรม เสียสละ และซื่อสัตย์สุจริต 1.1.2 มีวินัย ตรงต่อเวลา รับผิดชอบต่อตนเองและสังคม เคารพกฎระเบียบและข้อบังคับต่าง ๆ ขององค์กรและสังคม 1.1.3 มีภาวะความเป็นผู้นำและผู้ตาม สามารถทำงานเป็นหมู่คณะ สามารถแก้ไขข้อขัดแย้งตามลำดับความสำคัญเคารพสิทธิและรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นรวมทั้งเคารพในคุณค่าและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ 1.1.4 สามารถวิเคราะห์และประเมินผลกระทบจากการใช้ความรู้ทางต่างๆ ต่อบุคคล องค์กร สังคมและสิ่งแวดล้อม 1.1.5 มีจรรยาบรรณทางวิชาการและวิชาชีพและมีความรับผิดชอบในฐานะผู้ประกอบวิชาชีพรวมถึงเข้าใจถึงบริบททางสังคมของวิชาชีพ
1.2 วิธีการสอน
1.2.1 เน้นให้นักศึกษามีความรับผิดชอบโดยในการเน้นการทำงานกลุ่ม โดยฝึกให้รู้หน้าที่ของการเป็นผู้นำกลุ่มและการเป็นสมาชิกกลุ่ม 1.2.2 เน้นกิจกรรมในห้องเรียนและมอบหมายงานให้นักศึกษา โดยสอดแทรกเรื่องคุณธรรม จริยธรรมในฐานะการเป็นนักธุรกิจหรือผู้ประกอบการที่ดี ให้มีความซื่อสัตย์โดยต้องไม่กระทำการทุจริตในการลอกผลงานของผู้อื่น
1.3 วิธีการประเมินผล
1.3.1 ประเมินจากการมีวินัยและพร้อมเพรียงของนักศึกษาในการเข้าร่วมกิจกรรมและงานที่ได้รับมอบหมายทั้งในรูปแบบงานกลุ่มและงานส่วนตัว 1.3.2 ปริมาณการกระทำทุจริตในการสอบและความซื่อสัตย์สุจริตในการทำงานที่ได้รับ มอบหมาย 1.3.3 ประเมินจากความรับผิดชอบในหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย
2.1 ความรู้ที่ต้องได้รับ
2.1.1 มีความรู้และความเข้าใจโมเดลทางธุรกิจ การสร้างโมเดลธุรกิจ การพัฒนาโมเดลธุรกิจในยุคดิจิทัล 2.1.2 มีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาและประเมินโอกาสในการทำธุรกิจในยุคดิจิทัล 2.1.3 มีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการดำเนินงานที่เกิดขึ้นในรูปแบบธุรกิจใหม่ โมเดลธุรกิจดิจิทัลแบบไฮบริด นวัตกรรมโมเดลธุรกิจดิจิทัล 2.1.4 สามารถบูรณาการความรู้ในสาขาวิชาที่ศึกษากับการพัฒนาโมเดลธุรกิจในยุคดิจิทัลได้ 2.1.5 มีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับจริยธรรมของการเป็นผู้ประกอบการธุรกิจ 2.1.5 สามารถใช้ความรู้และทักษะในสาขาวิชาของตน ในการประยุกต์แก้ไขปัญหาในงานจริงได้
2.2 วิธีการสอน
รูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคโนโลยี โดยจัดกิจกรรมการเรียนการสอนโดยยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความคิดโดย ฝึกการคิดวิเคราะห์วิจารณ์อย่างมีเหตุผล ด้านความรู้ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ จัดระบบเครือข่ายการเรียนรู้ให้เป็นแหล่งความรู้สำหรับการค้นคว้าหาความรู้ทุก ๆ ด้านที่ผู้เรียนต้องการ เช่น ทรัพยากรท้องถิ่น ภูมิปัญญาชาวบ้าน และหน่วยงานต่างๆ ให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ในการพัฒนาโมเดลธุรกิจ จัดการเรียนรู้จากประสบการณ์ (Experimental Instruction) การศึกษาแนวคิด ทฤษฎี ข้อเท็จจริง โดยเชื่อมโยงความอยากรู้ อยากเห็น อยากเรียนรู้ของผู้เรียนจากประสบการณ์เดิม สู่การค้นคว้า แสวงหาความรู้ใหม่ หรือแนวคิด ทฤษฎีใหม่ การเรียนรู้แบบบูรณาการ เพื่อจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเกิดความรู้ ความเข้าใจในลักษณะที่เป็นองค์รวม และสามารถนำความรู้ความเข้าใจไปประยุกต์ใช้ในการประกอบธุรกิจในอนาคตได้
2.3 วิธีการประเมินผล
2.3.1 ทดสอบย่อย สอบกลางภาค สอบปลายภาค ด้วยข้อสอบที่เน้นการวัดหลักการและทฤษฏี 2.3.2 โมเดลธุรกิจดิจิทัล 2.3.3 รายงานที่ได้รับมอบหมาย
3.1 ทักษะทางปัญญา ที่ต้องพัฒนา
3.1 ผลการเรียนรู้ด้านทักษะทางปัญญา 3.1.1 คิดอย่างมีวิจารณญาณที่ดีและอย่างเป็นระบบ 3.1.2 สามารถรวบรวม ศึกษา วิเคราะห์ และ สรุปประเด็นปัญหาและความต้องการ 3.1.3 สามารถคิดวิเคราะห์วิจารณ์อย่างมีเหตุผล ด้านความรู้ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ จัดระบบเครือข่ายการเรียนรู้ให้เป็นแหล่งความรู้สำหรับการค้นคว้าหาความรู้ทุก ๆ ด้านที่ผู้เรียนต้องการ เช่น ทรัพยากรท้องถิ่น ภูมิปัญญาชาวบ้าน และหน่วยงานต่างๆ และนำความรู้ช่วยเหลือชุมชนได้ 3.1.4 สามารถบูรณาการความรู้ในสาขาวิชาที่ศึกษากับแผนการพัฒนาโมเดลธุรกิจในยุคดิจิทัลได้ 3.1.5 สามารถสืบค้นข้อมูลและแสวงหาความรู้เพิ่มเติมได้ด้วยตนเองเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตและทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางองค์ความรู้และเทคโนโลยีใหม่ๆ
3.2 วิธีการสอน
3.2.1 มอบหมาย Case Study ให้นักศึกษาคิด วิเคราะห์แนวทางการพัฒนาโมเดลธุรกิจ 3.2.2 การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทางธุรกิจ เพื่อออกแบบ พัฒนาโมเดลธุรกิจ และจัดทำเขียนแผนธุรกิจในสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงในยุคดิจิทัล
3.3 วิธีการประเมินผล
3.3.1 ประเมินจากวิเคราะห์ และแนวทางการแก้ไขปัญหาทางธุรกิจที่เหมาะสม 3.3.2 ประเมินจากการทดสอบภาคปฏิบัติรายบุคคลท้ายภาคเรียน 3.3.3 ประเมินจากการจัดทำโมเดลธุรกิจ แผนธุรกิจ และความเป็นไปได้ของธุรกิจในยุคดิจิทัลที่จัดทำ
4.1 ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ ที่ต้องพัฒนา
4.1.1 สามารถสื่อสารกับกลุ่มคนที่หลากหลาย และสามารถสนทนาทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถใช้ความรู้ในสาขาวิชาชีพมาสื่อสารต่อสังคมได้ในประเด็นที่เหมาะสม 4.1.2 สามารถเป็นผู้ริเริ่มแสดงประเด็นในการแก้ไขสถานการณ์เชิงสร้างสรรค์ทั้งส่วนตัวและส่วนรวม พร้อมทั้งให้ความช่วยเหลือและอำนวยความสะดวกในการแก้ไขปัญหาสถานการณ์ต่าง ๆ ในกลุ่มทั้งในบทบาทผู้นำและผู้ร่วมทีมทำงาน 4.1.3 สามารถวางแผนและรับผิดชอบในการพัฒนาการเรียนรู้ทั้งของตนเอง และสอดคล้องกับทางวิชาชีพอย่างต่อเนื่อง 4.1.4 รู้จักบทบาท หน้าที่ และมีความรับผิดชอบในการทำงานตามที่มอบหมาย ทั้งงานบุคคลและงานกลุ่ม สามารถปรับตัวและทำงานร่วมกับผู้อื่นทั้งในฐานะผู้นำและผู้ตามได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถวางตัวได้อย่างเหมาะสมกับความรับผิดชอบ 4.1.5 สามารถวางตัวได้อย่างเหมาะสมกับความรับผิดชอบ มีจิตสำนึกความรับผิดชอบด้านความปลอดภัยในการทำงาน และการรักษาสภาพแวดล้อมต่อสังคม
4.2 วิธีการสอน
4.2.1   การลงมือทำปฏิบัติการรายกลุ่ม  4.2.2   มอบหมายงานกลุ่มในการแก้ไขโจทย์ปัญหาจากสถานประกอบการ
4.3 วิธีการประเมินผล
4.3.1  ปฏิบัติการรายกลุ่มประเมินจากสมุดบันทึกผลปฏิบัติการ รวมถึง พฤติกรรมการทำงานเป็นทีม  4.3.2   ประเมินจากการบรรลุผลการแก้ไขโจทย์ปัญหา (การนำเสนอผลงาน)
5.1 ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ที่ต้องพัฒนา
5.1.1 สามารถใช้เครื่องมือทางคณิตศาสตร์ ตลอดจนทักษะในการใช้คอมพิวเตอร์ สำหรับการทำงานที่เกี่ยวข้องกับวิชาชีพได้เป็นอย่างดี 5.1.2 มีทักษะในการวิเคราะห์ข้อมูลสารสนเทศทางคณิตศาสตร์หรือการแสดงสถิติประยุกต์ ต่อการแก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องได้อย่างสร้างสรรค์ 5.1.3 สามารถประยุกต์ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่ทันสมัยได้อย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพเพื่อประโยชน์ต่อวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง 5.1.4 มีทักษะในการสื่อสารข้อมูลทั้งทางการพูด การเขียน และการสื่อความหมายโดยใช้สัญลักษณ์ 5.1.5 สามารถนำเสนอผลงานโดยใช้สารสนเทศและเทคโนโลยีสื่อสารทั้งในรูปแบบที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการในวิชาชีพได้อย่างเหมาะสม
5.2 วิธีการสอน
5.2.1 มอบหมายงานให้ศึกษาค้นคว้าข้อมูลในขณะจัดการเรียนการสอนด้วยตนเองผ่านระบบอินเทอร์เน็ต ยกตัวอย่างเช่น การค้นคว้าหาข้อมูลสถิติแนวโน้มการเติบโตของธุรกิจในปัจจุบัน เพื่อวางแผนการพัฒนาโมเดลทางธุรกิจและวางแผนทางการตลาดให้บรรลุเป้าหมายได้อย่างแม่นยำ เป็นต้น 5.2.2 ในการสอนภาคทฤษฎีให้นักเรียนแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและแบ่งปันเอกสาร การแบ่งงานที่เหมาะสม การจัดกิจกรรมการเรียนแบบร่วมมือ 5.2.3 ฝึกการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการค้นหาหรือบทความงานวิจัยเกี่ยวกับแพลตฟอร์มโมเดลทางธุรกิจในยุคดิจิทัล
5.3 วิธีการประเมินผล
5.3.1 งานที่มอบหมายให้ค้นคว้าข้อมูล  5.3.2  การนำเสนองานในรูปแบบต่างๆ
6.1 ผลการเรียนรู้ด้านทักษะพิสัย
การเป็นดำเนินงานทางธุรกิจในยุคดิจิทัล ต้องแสวงหาโอกาส คือจะต้องเป็นผู้มองเห็นโอกาสและหาช่องทางทางธุรกิจได้ตลอดเวลา แม้จะตกอยู่ในภาวะวิกฤตเศรษฐกิจ ต้องเป็นนักเสี่ยง ต้องกล้าได้กล้าเสีย พร้อมที่จะดำเนินการทันทีเมื่อมองเห็นโอกาส เป็นคนมีความคิดริเริ่ม หรือสร้างสรรค์ ในการผลิตสินค้าหรือบริการใหม่ ออกสู่ตลาดที่มีสภาพการแข่งขันสูง ต้องเป็นคนที่ใฝ่รู้อยู่เสมอ เพื่อให้เกิดความคิดสร้างสรรค์และตื่นตัวอยู่ตลอดเวลาทำให้สามารถปรับตัวได้เสมอ เป็นคนที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกล ทำให้ธุรกิจมีทิศทางที่ชัดเจนไม่เดินทางออกนอกลู่นอกทาง สามารถมุ่งไปสู่อนาคตด้วยเป้าหมายที่วางไว้อย่างแน่นอน ต้องมีเครือข่ายดี เพื่อที่จะทำให้ได้ประโยชน์ทั้งด้านข้อมูล และการได้รับความช่วยเหลือด้านต่าง ๆ ดังนั้นในการเรียนการสอนจึงต้องให้ความสำคัญเน้นไปที่การสร้างทักษะคุณสมบัติและทักษะที่ดีสำหรับการดำเนินงานทางธุรกิจ ดังข้อต่อไปนี้ 6.1.1 มีทักษะวิชาชีพในการปฏิบัติงานตามสมรรถนะวิชาชีพที่สถานประกอบการต้องการ 6.1.2 มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และสามารถบูรณาการความรู้ที่เรียนมาเพื่อพัฒนาต่อยอดธุรกิจได้อย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ 6.1.3 มีความจรรยาบรรณตามมาตรฐานวิชาชีพของตนเอง
6.2 วิธีการสอน
6.2.1 นักศึกษาได้ลงมือฝึกทักษะปฏิบัติที่สอดคล้องกับเนื้อหาทฤษฎีในทุกคาบเรียน 6.2.2 ฝึกให้นักศึกษาได้คิด วิเคราะห์ ธุรกิจต้นแบบ 6.2.3 นักศึกษาได้คิด วิเคราะห์ธุรกิจใหม่ และวางแผนได้ด้วยตนเอง
6.3 วิธีการประเมินผล
6.3.1 ประเมินประสิทธิภาพในทักษะปฏิบัติ ความถูกต้องและแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้ โดยมีการทดสอบภาคปฏิบัติรายบุคคลท้ายภาคการศึกษา 6.3.2 ประเมินจากการนำเสนอกระบวนการได้มาซึ่งการแก้ไขโจทย์ปัญหา 6.3.3 ประเมินจากความเป็นไปได้ของการจัดทำโมเดลธุรกิจและแผนธุรกิจในยุคดิจิทัล
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 ด้านความรู้ (ทดสอบภาคทฤษฎี) ทดสอบย่อย สอบกลางภาค สอบปลายภาค สัปดาห์ที่ 9 และสัปดาห์ที่ 17 55
2 ด้านคุณธรรม จริบธรรม การเข้าชั้นเรียน / การส่งงานตามที่ได้รับมอบหมาย ทุกสัปดาห์ 5
3 ด้านทักษะทางปัญญา โมเดลธุรกิจ แผนธุรกิจ สัปดาห์ที่ 6-8, 15, 16 20
4 ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ รายงาน สัปดาห์ที่ 1 - 16 5
5 ด้านทักษะวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ งานกลุ่ม (Case Study) สัปดาห์ที่ 4-5 , สัปดาห์ที่ 13 -14 10
6 ด้านทักษะพิสัย ทักษะการปฏิบัติ สัปดาห์ที่ 1 - 16 5
ธนพงศ์พรรณ  ธัญญรัตตกุล. (2564). Digital Transformation Canvas โมเดลทรานส์ฟอร์มธุรกิจเพื่อสร้างการเติบโตครั้งใหม่ ฉบับปรับปรุงใหม่ ปี 2022. สำนักพิมพ์วิช กรุงเทพมหานคร. 288 หน้า กัลยารัตน์ ธีระธนชัยกุล.ม.ป.ป. การเป็นผู้ประกอบการและการสร้างธุรกิจใหม่. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ ซีเอ็ดยูเคชั่น, บมจ.352 หน้า
การประเมินประสิทธิผลรายวิชานี้ที่จัดทำโดยนักศึกษา ได้จัดกิจกรรมในการนำแนวคิดและความเห็นจากนักศึกษาได้ดังนี้ 1.1 การสนทนากลุ่มระหว่างผู้สอนและผู้เรียน เพื่อทบทวนผลการเรียนรู้หลังคาบเรียน แบบประเมินผู้สอน และแบบประเมินรายวิชาเป็นรายบุคคลโดยนักศึกษา
ในการเก็บข้อมูลเพื่อประเมินการสอนได้มีกลยุทธ์  ดังนี้  2.1   ผลการเรียนของนักศึกษา และการทวนสอบผลประเมินการเรียนรู้
หลังจากผลการประเมินการสอนในข้อ  2 จึงมีการปรับปรุงการสอน โดยการจัดกิจกรรมในการระดมสมอง และหาข้อมูลเพิ่มเติมในการปรับปรุงการสอน  ดังนี้    สัมมนาแลกเปลี่ยนการจัดการเรียนการสอนระหว่างผู้เรียนและผู้สอน 
ระหว่างกระบวนการสอนรายวิชา มีการทวนสอบผลสัมฤทธิ์ในรายหัวข้อ ตามที่คาดหวังจาก      การเรียนรู้ในวิชา ได้จาก การสอบถามนักศึกษา หรือการสุ่มตรวจผลงานของนักศึกษา รวมถึงพิจารณาจากผลการทดสอบย่อย และหลังการออกผลการเรียนรายวิชา มีการทวนสอบผลสัมฤทธิ์โดยรวมในวิชาได้ดังนี้ 4.1  การทวนสอบการให้คะแนนจากการสุ่มตรวจผลงานของนักศึกษาโดยอาจารย์ท่านอื่น หรือผู้ทรงคุณวุฒิที่ไม่ใช่อาจารย์ประจำหลักสูตร 4.2  มีการตั้งคณะกรรมการในสาขาวิชาตรวจสอบผลการประเมินการเรียนรู้ของนักศึกษาโดยตรวจสอบข้อสอบ รายงาน วิธีการให้คะแนนสอบ และการให้คะแนนพฤติกรรม
จากผลการประเมินและทวนสอบผลสัมฤทธิ์ประสิทธิผลรายวิชาได้มีการวางแผนการปรับปรุงการสอนและรายละเอียดวิชาเพื่อให้เกิดคุณภาพมากขึ้น  ดังนี้ 5.1   ปรับปรุงรายวิชาทุก 3 ปี หรือตามข้อเสนอแนะและผลการทวนสอบมาตรฐานผลสัมฤทธิ์ตามข้อ 4 5.2   เปลี่ยนหรือสลับอาจารย์ผู้สอน เพื่อให้นักศึกษามีมุมมองในเรื่องการประยุกต์ความรู้นี้กับปัญหาที่มาจากงานวิจัยของอาจารย์หรืออุตสาหกรรมต่าง ๆ