การควบคุมคุณภาพ

Quality Control

1. เพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจหลักการและกระบวนการของระบบควบคุมคุณภาพในงานอุตสาหกรรม และสามารถประยุกต์ใช้แนวคิดในการบริหารคุณภาพอย่างมีประสิทธิภาพ
2. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเลือกใช้และประยุกต์เครื่องมือควบคุมคุณภาพ เช่น ใบตรวจสอบ แผนภูมิพาเรโต แผนภูมิเหตุและผล และแผนภูมิควบคุมคุณภาพได้อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์
3. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถวางแผนการชักตัวอย่าง ตรวจสอบคุณภาพ และกำหนดมาตรฐานคุณภาพให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล พร้อมทั้งวิเคราะห์ต้นทุนที่เกี่ยวข้องกับระบบควบคุมคุณภาพ
4. เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนมีทักษะในการทำงานกลุ่ม การวิเคราะห์ปัญหา และการดำเนินกิจกรรมเพื่อพัฒนาคุณภาพ รวมถึงเข้าใจแนวคิดเรื่องความเชื่อถือได้และการรับประกันคุณภาพของผลิตภัณฑ์
1. เพื่อให้เนื้อหาวิชาสอดคล้องกับความก้าวหน้าทางวิชาการและแนวโน้มของอุตสาหกรรมในยุคอุตสาหกรรม 4.0 โดยเน้นการใช้เครื่องมือควบคุมคุณภาพร่วมกับเทคโนโลยีสารสนเทศและการวิเคราะห์ข้อมูล
2. เพื่อพัฒนาวิธีการเรียนการสอนให้หลากหลายและเน้นการเรียนรู้เชิงปฏิบัติจริง เช่น การใช้กรณีศึกษา การวิเคราะห์ปัญหา และกิจกรรมกลุ่ม เพื่อเสริมสร้างทักษะการคิดวิเคราะห์และการแก้ไขปัญหา
3. เพื่อปรับปรุงผลลัพธ์การเรียนรู้ (CLOs) ให้ชัดเจน วัดผลได้ และเชื่อมโยงกับผลลัพธ์การเรียนรู้ระดับหลักสูตร (PLOs) อย่างมีประสิทธิภาพ
4. เพื่อประเมินและปรับปรุงสื่อการสอน เครื่องมือวัดผล และกิจกรรมในรายวิชาให้เหมาะสมกับความสามารถและความต้องการของผู้เรียนในปัจจุบัน
5. เพื่อส่งเสริมการบูรณาการองค์ความรู้ด้านคุณภาพเข้ากับมาตรฐานอุตสาหกรรมและระบบการประกันคุณภาพ เพื่อเตรียมความพร้อมผู้เรียนสู่การทำงานจริงในสถานประกอบการ
ศึกษาระบบควบคุมคุณภาพในการผลิต การเลือกใช้เครื่องมือในการควบคุมคุณภาพได้อย่างเหมาะสม เช่น ใบตรวจสอบ แผนภูมิควบคุมพาเรโต แผนภูมิเหตุและผล ฯลฯ ศึกษาการสร้างแผนภูมิควบคุมคุณภาพ กำหนดแผนการชักสิ่งตัวอย่าง เพื่อสร้างมาตรฐานคุณภาพให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล การดำเนินกิจกรรมกลุ่มสร้างคุณภาพ ศึกษาค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นจากการมีระบบควบคุมคุณภาพ ความเชื่อถือได้ และการรับประกันซึ่งคุณภาพของผลิตภัณฑ์
1 ชั่วโมงเป็นกรณี พิจารณารายบุคคล
1.ความซื่อสัตย์ในการเก็บและรายงานข้อมูลคุณภาพ 2.ความรับผิดชอบต่องานและผลลัพธ์ในการควบคุมคุณภาพ 3.การทำงานอย่างเป็นธรรม และเคารพความคิดเห็นของผู้อื่น
1.ยกตัวอย่างกรณีศึกษาเกี่ยวกับการละเมิดจริยธรรมในกระบวนการควบคุมคุณภาพ 2.แฝงคุณธรรมในกิจกรรมกลุ่ม เช่น ความรับผิดชอบต่อบทบาทหน้าที่ 3.การสะท้อนตนเอง (Reflection) ผ่านการเขียนรายงาน
1.การประเมินพฤติกรรมในชั้นเรียนและกิจกรรมกลุ่ม 2.การให้คะแนนจากการสะท้อนตนเอง/เขียนบันทึกจริยธรรม 3.แบบประเมินเพื่อนร่วมกลุ่ม (Peer Evaluation)
1.หลักการควบคุมคุณภาพ 2.เครื่องมือควบคุมคุณภาพ เช่น แผนภูมิพาเรโต แผนภูมิควบคุม ฯลฯ 3.การวางแผนการชักตัวอย่าง 4.มาตรฐานคุณภาพและการรับประกันสินค้า
1.การบรรยายแบบมีส่วนร่วม 2.การสาธิตการใช้เครื่องมือควบคุมคุณภาพ 3.การใช้กรณีศึกษาจากอุตสาหกรรมจริง
1.การสอบกลางภาคและปลายภาค 2.แบบฝึกหัดรายสัปดาห์/มินิโปรเจกต์ 3.การนำเสนอรายงานวิชาการ
1.การวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาคุณภาพ 2.การตีความข้อมูลจากแผนภูมิและกราฟ 3.การคิดเชิงระบบเพื่อเสนอแนวทางการปรับปรุงคุณภาพ
1.วิเคราะห์กรณีศึกษา (Case Study Analysis) 2.การอภิปรายในชั้นเรียน (Group Discussion) 3.การใช้เครื่องมือแก้ปัญหาคุณภาพเชิงปฏิบัติ
1.การให้คะแนนจากรายงานการวิเคราะห์ 2.แบบทดสอบที่เน้นการวิเคราะห์/แก้ปัญหา 3.การประเมินผลงานกลุ่ม
1.การทำงานเป็นทีมและการสื่อสารภายในกลุ่ม 2.การรับฟังความคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะอย่างสร้างสรรค์ 3.ความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย
1.การทำกิจกรรมกลุ่ม 2.การแบ่งหน้าที่ในโปรเจกต์ร่วมกัน 3.การจัดกิจกรรมอภิปรายกลุ่มและเสนอแนวทางพัฒนา
1.แบบประเมินตนเองและเพื่อนร่วมกลุ่ม 2.การสังเกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วม 3.การประเมินรายงานกลุ่มและการนำเสนอ
1.การคำนวณค่าทางสถิติพื้นฐาน เช่น ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 2.การใช้ซอฟต์แวร์ เช่น Excel หรือ Minitab เพื่อสร้างกราฟและวิเคราะห์ข้อมูล 3.การนำเสนอข้อมูลคุณภาพด้วยรูปแบบที่เข้าใจง่าย
1.สอนการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์วิเคราะห์ข้อมูล 2.ฝึกวิเคราะห์ข้อมูลจริงจากแบบฝึกหัดหรือข้อมูลจำลอง 3.การให้โจทย์ทำกราฟและวิเคราะห์แนวโน้ม
1.แบบฝึกหัดการวิเคราะห์ข้อมูล 2.งานนำเสนอผลการวิเคราะห์ 3.การใช้โปรแกรมในการทำรายงาน
1.การใช้เครื่องมือควบคุมคุณภาพจริงหรือจำลอง 2.การปฏิบัติการเก็บข้อมูล ตรวจสอบ และวิเคราะห์คุณภาพผลิตภัณฑ์ 3.การจัดทำแผนภูมิและสรุปผลการวิเคราะห์อย่างถูกต้อง
1.ฝึกปฏิบัติในห้องปฏิบัติการหรือแบบจำลอง 2.การทำโครงงานย่อยแบบลงมือปฏิบัติ (Mini Project) 3.สอนจากสถานการณ์จำลอง (Simulation)
1.การประเมินผลจากการปฏิบัติงานจริง 2.การประเมินทักษะการใช้เครื่องมือวัดและวิเคราะห์คุณภาพ 3.การสอบภาคปฏิบัติหรือประเมินจากผลงานปลายภาค
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 อธิบายหลักการควบคุมคุณภาพ และเลือกใช้เครื่องมือควบคุมคุณภาพได้อย่างเหมาะสม แบบทดสอบรายสัปดาห์, การบ้าน, การตอบคำถามในชั้นเรียน สัปดาห์ที่ 2–8 15%
2 สร้างและวิเคราะห์แผนภูมิทางสถิติเพื่อควบคุมคุณภาพ แบบฝึกปฏิบัติและรายงานการวิเคราะห์ข้อมูล (ใช้ Excel หรือโปรแกรมอื่น) สัปดาห์ที่ 4–7 15%
3 วางแผนการตรวจสอบคุณภาพ การสุ่มตัวอย่าง และประเมินผลการควบคุมคุณภาพ รายงานกลุ่ม/กิจกรรมกลุ่ม / Mini Case Study สัปดาห์ที่ 8–12 10%
4 ทำงานร่วมกับผู้อื่นในการแก้ปัญหาและพัฒนาคุณภาพ (QCC, Kaizen) โครงงานกลุ่ม / การประเมินผลงานกลุ่ม + การนำเสนอ สัปดาห์ที่ 13–16 20%
5 แสดงความรับผิดชอบ ซื่อสัตย์ และมีจริยธรรมในการทำงานด้านคุณภาพ การสังเกตพฤติกรรม, การมีส่วนร่วมในกลุ่ม, Peer Evaluation ตลอดภาคเรียน 10%
6 สอบกลางภาค (เนื้อหา สัปดาห์ 1–8) ข้อสอบกลางภาค (ข้อเขียน + วิเคราะห์กรณีศึกษา) สัปดาห์ที่ 9 15%
7 สอบปลายภาค (เนื้อหา สัปดาห์ 10–16) ข้อสอบปลายภาค (ข้อเขียน + วิเคราะห์และเขียนรายงาน) สัปดาห์ที่ 17 15%
1.Montgomery, D. C. (2020). Introduction to Statistical Quality Control (8th ed.). Wiley. ตำราหลักสำหรับการเรียนรู้เครื่องมือควบคุมคุณภาพทางสถิติและแผนภูมิควบคุม
2.Evans, J. R., & Lindsay, W. M. (2020). Managing for Quality and Performance Excellence (11th ed.). Cengage Learning. เน้นการบริหารจัดการคุณภาพทั้งในเชิงกลยุทธ์และเชิงปฏิบัติ
3.Pyzdek, T., & Keller, P. A. (2018). The Six Sigma Handbook: A Complete Guide for Green Belts, Black Belts, and Managers at All Levels (5th ed.). McGraw-Hill. รวมแนวคิดการควบคุมคุณภาพและการปรับปรุงกระบวนการในภาคอุตสาหกรรม
1.ISO 9001:2015 – Quality Management Systems – Requirements มาตรฐานระบบบริหารคุณภาพสากลที่ใช้กันทั่วโลก
2.ANSI/ASQ Z1.4-2008 – Sampling Procedures and Tables for Inspection by Attributes มาตรฐานการสุ่มตัวอย่างเพื่อการตรวจสอบแบบคุณลักษณะ
3.Juran, J. M., & Godfrey, A. B. (1999). Juran's Quality Handbook (5th ed.). McGraw-Hill. คู่มือการควบคุมคุณภาพแบบครบวงจรโดยผู้บุกเบิกด้านคุณภาพ
4.Institute for Quality Assurance (IQA). Statistical Quality Control Manual. คู่มือการใช้งานเครื่องมือ SQC อย่างละเอียดและใช้ได้จริงในอุตสาหกรรม
1.Thai Industrial Standards Institute (TISI). คู่มือระบบบริหารคุณภาพ ISO 9001 ฉบับภาษาไทย เหมาะสำหรับนักศึกษาที่เริ่มต้นศึกษา ISO โดยเฉพาะในบริบทของไทย
2.Kaoru Ishikawa. Guide to Quality Control. Asian Productivity Organization (APO). ตำราจากผู้คิดค้นแผนภูมิเหตุและผล พร้อมกรณีศึกษาจริง
3.อภิศักดิ์ นิลรัตน์. (2563). การควบคุมคุณภาพในอุตสาหกรรม. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี. หนังสือภาษาไทยที่ครอบคลุม 7 QC Tools พร้อมตัวอย่างจากอุตสาหกรรมในประเทศ