การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน

Soilless Culture

1. รู้ความหมาย ความสำคัญของการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน 2. รู้ลักษณะองค์ประกอบทางธาตุอาหารที่จำเป็นต่อการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน 3. เข้าใจ และปฏิบัติเกี่ยวกับกระบวนการการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดินได้ 4. เข้าใจและมีทักษะเกี่ยวกับปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพและอายุการเก็บเกี่ยวของพืชไม่ใช้ดิน 5. เข้าใจและมีทักษะการจัดการเพื่อการผลิตพืชโดยไม่ใช้ดินในเชิงธุรกิจ 6. เห็นความสำคัญของการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
การวิเคราะห์ปัญหาและเสนอแนวทางในการแก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศประกอบการวิเคราะห์
ศึกษาและฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับความหมาย ประวัติ ความสำคัญการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน  ระบบการปลูกพืชไม่ใช้ดิน ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของพืช  สารละลายธาตุอาหารสำหรับปลูกพืช  การจัดการเพื่อการผลิตพืชโดยไม่ใช้ดิน   แนวคิดการผลิตพืชโดยไม่ใช้ดินในเชิงธุรกิจ 
จัดให้นักศึกษาพบอาจารย์เพื่อขอคำปรึกษาและแนะนำสัปดาห์ละ 1 ชั่วโมง โดยอาจารย์จะแจ้งวันเวลาให้นักศึกษาทราบ
1.1 คุณธรรม จริยธรรมที่ต้องพัฒนา
1.1.1 มีจิตสานึกสาธารณะและตระหนักในคุณค่าของคุณธรรม จริยธรรม 1.1.2 มีจรรยาบรรณทางวิชาการหรือวิชาชีพ 1.1.3 มีวินัย ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา และความรับผิดชอบต่อตนเอง สังคม และสิ่งแวดล้อม 1.1.4 เคารพสิทธิในคุณค่าและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ ข้อ 1.1.3 เป็นความรับผิดชอบหลัก ข้อ 1.1.1  1.1.2  และ 1.1.4 เป็นความรับผิดชอบรอง
- ใช้การสอนแบบ Active Learning เปิดโอกาสให้นักศึกษามีการตั้งคำถามหรือตอบคำถาม หรือแสดงความคิดเห็นในชั้นเรียนในโอกาสต่างๆ ให้สมาชิกในแต่ละกลุ่มมีกิจกรรมนักศึกษาค้นคว้าหาคำตอบด้วยตนเอง - ยกตัวอย่างกรณีศึกษา ตัวอย่างที่ขาดความรับผิดชอบต่อหน้าที่และการประพฤติที่ผิดจรรยาบรรณในวิชาชีพ - เพิ่มการสอนนอกชั้นเรียนโดยให้ศึกษาจากประสบการณ์จริงในเรื่องที่ต้องสร้างความเข้าใจและหาข้อมูลเชิงประจักษ์ของการดูแลรักษาเพื่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของพืชในทางการเกษตร รวมทั้งการวิเคราะห์กรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องในระบบการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดินตามความเหมาะสมบนพื้นฐานของคุณธรรมจริยธรรมที่เกี่ยวข้อง
- ประเมินผลจากพฤติกรรมที่แสดงออกในชั้นเรียนและในสถานการณ์ที่สาขาวิชาฯและคณะจัดกิจกรรมต่างๆที่เกี่ยวข้องทางด้านคุณธรรมและจริยธรรม การตรวจสอบการมีวินัยต่อการเรียน การตรงต่อเวลาและการเคารพการแสดงความคิดเห็นของผู้อื่น การเคารพผู้อาวุโสและอาจารย์ โดยประเมินทั้งแบบรายบุคคลและรายกลุ่ม
2.1.1. มีความรู้และความเข้าใจทั้งด้านทฤษฎีและหลักการปฏิบัติในเนื้อหาที่ศึกษา 2.1.2. สามารถติดตามความก้าวหน้าทางวิชาการและเทคโนโลยีของสาขาวิชาที่ศึกษา 2.1.3. สามารถบูรณาการความรู้ที่ศึกษากับความรู้ในศาสตร์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ข้อ 2.1.1 และ 2.1.3 เป็นความรับผิดชอบหลัก ข้อ 2.1.2 เป็นความรับผิดชอบรอง
การสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ได้แก่ การสอนโดยใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem Based Learning : PBL) การสอนแบบคิดวิเคราะห์ (Critical thinking) การสอนแบบร่วมมือกันเรียนรู้ (Co-Operative Learning) การสอนแบบศึกษาด้วยตนเอง การค้นคว้าทางอินเตอร์เน็ต การสอนบรรยายแบบ Active Learning เน้นให้นักศึกษาค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติมและหาแนวทางแก้ไขปัญหาด้วยตนเองหรือกลุ่ม โดยมีอาจารย์เป็นที่ปรึกษาเบื้องต้น รวมทั้งการสอนแบบ e-Learning และการสอนนอกห้องเรียน โดยศึกษาจากประสบการณ์จริงในเรื่องเกี่ยวการปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน ที่ต้องสร้างความเข้าใจ เป็นต้น ทั้งนี้กลยุทธ์ที่จะเลือกใช้ดังกล่าวขึ้นอยู่ด้วยความเหมาะสมกับสถานการณ์และความจำเป็นที่สอดคล้องกันกับองค์ความรู้ในแต่ละหัวข้อหรือบทเรียน
ประเมินพฤติกรรมในชั้นเรียนและการสอบวัดความรู้ โดยมีการสอบย่อย (Quiz) ตั้งคำถามปากเปล่า และสอบเป็นทางการ 2 ครั้ง (สอบกลางภาคและสอบปลายภาค) - ทำรายงานรายบุคคลและหรือรายงานกลุ่มเพื่อประเมินความสนใจการมีส่วนร่วมในชั้นเรียน - การทำรายงานกรณีศึกษาเกี่ยวกับการมาตรฐานพืชและนำเสนอหน้าชั้นเรียนเป็นกลุ่ม
3.1 ทักษะทางปัญญา ที่ต้องพัฒนา
3.1 ผลการเรียนรู้ด้านทักษะทางปัญญา 3.1.1. มีทักษะปฏิบัติจากการประยุกต์ความรู้ทั้งทางด้านวิชาการหรือวิชาชีพ 3.1.2. มีทักษะในการนำความรู้มาคิดและใช้อย่างมีระบบ ข้อ 3.1.1 เป็นความรับผิดชอบหลัก ข้อ 3.1.2 เป็นความรับผิดชอบรอง
-  ฝึกตอบปัญหาในชั้นเรียนและการแสดงความคิดเห็นต่อปัญหา และระดมสมองในการแก้ไขปัญหา ศึกษาจากกรณีศึกษาตามประเด็นปัญหาที่กำหนดไว้แล้ว โดยแบ่งนักศึกษาเป็นกลุ่ม ภายในกลุ่มจะต้องกำหนดแนวทางไปสู่การแก้ปัญหาหรือเสนอแนวทางปฏิบัติที่มีความน่าเชื่อถือและความเป็นไปได้
-ประเมินจากการตอบปัญหาในชั้นเรียน การสอบย่อย (Quiz) การสอบกลางภาคและปลายภาค การฝึกปฏิบัติการตามลำดับขั้นตอน และการนำเสนอผลงานทั้งแบบรายบุคคลและรายกลุ่ม  
4.1 ผลการเรียนรู้ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ 4.1.1. มีมนุษยสัมพันธ์และมารยาทสังคมที่ดี 4.1.2. มีภาวะความเป็นผู้นำและผู้ตามได้อย่างมีประสิทธิภาพ 4.1.3. สามารถทางานเป็นทีมและสามารถแก้ไขข้อขัดแย้งได้อย่างเหมาะสม 4.1.4. สามารถใช้ความรู้ในศาสตร์มาช่วยเหลือสังคมในประเด็นที่เหมาะสม ข้อ 4.1.4 เป็นความรับผิดชอบหลัก ข้อ 4.1.1 4.1.2 และ 4.1.3 เป็นความรับผิดชอบรอง
4.2 กลยุทธ์การสอนที่ใช้พัฒนาการเรียนรู้ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ  สลับหมุนเวียนนักศึกษาในกลุ่มเป็นหัวหน้ากลุ่ม และมอบหมายงานให้หัวหน้ากลุ่มเพื่อแบ่งงาน ควบคุม และติดตามผล จนกระทั่งผลงานบรรลุตามเป้าหมาย
4.3 วิธีการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ - การสังเกตและประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติงานรายกลุ่ม ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมและประเมินการทำงานร่วมกัน มารยาททางสังคมที่ดี การทำงานเป็นทีม และสามารถแก้ไขข้อขัดแย้งได้อย่างเหมาะสมโดยมีการบันทึกผลการประเมินของผู้เรียน - การสังเกตและประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติงานรายบุคคล ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมและประเมินภาวะความเป็นผู้นำและผู้ตามของผู้เรียน
5.1 ผลการเรียนรู้ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 5.1.1. สามารถเลือกใช้วิธีการ และเครื่องมือสื่อสารที่เหมาะสม 5.1.2. สามารถสืบค้น ศึกษา วิเคราะห์ และประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเพื่อแก้ไขปัญหาอย่างเหมาะสม 5.1.3. สามารถใช้ภาษาไทยหรือต่างประเทศในการสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้อ 5.1.2 เป็นความรับผิดชอบหลัก ข้อ 5.1.1 และ 5.1.3 เป็นความรับผิดชอบรอง
การสอนโดยมีการนำเสนอข้อมูลรวมทั้งการค้นคว้าทางอินเตอร์เน็ต ให้นักศึกษาสืบค้นการข้อมูลและอุปกรณ์พื้นฐานการปลูกพืชไร้ดิน และ ระบบต่างๆของการปลูกพืชไม่ใช้ดินและส่งรายงานผลการค้นคว้า หรือการเลือกวิธีการนำเสนอที่เข้าใจง่าย อย่างเป็นระบบ
- ประเมินจากการนำเสนอรายงานหน้าชั้นเรียนและเอกสารรายงานของนักศึกษา การสอบย่อย (Quiz) ในชั้นเรียน  
ไม่มี
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 1.3 สังเกตพฤติกรรมการเรียน การเข้าเรียน ส่งงานตรงเวลา การรับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมาย 6 4
2 2.1, 2.2 ทดสอบย่อย 3, 6, 10 และ 14 10
3 2.1, 2.2 ทดสอบกลางภาค 8 15
4 4.1, 5.2 การนำเสนอรายงาน การเข้าชั้นเรียน แบบฝึกหัด และการมีส่วนร่วม อภิปราย เสนอความ คิดเห็นในชั้นเรียนตลอดภาค การศึกษา 12 8
5 2.1, 2.2 ทดสอบปลายภาค 16 15
การผลิตพืชผัก : Vegetable Crops Production
ผักไร้ดินเพื่อการค้าครบวงจร
ยงยุทธ โอสถสภา อรรถศิษฐ์ วงศ์มณีโรจน์ และชวลิต ฮงประยูร. 2551. ปุ๋ยเพื่อการเกษตรยั่งยืน.          มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพมหานคร. 519 หน้า.
อำนาจ สุวรรณฤทธิ์. 2551. ปุ๋ยกับการเกษตรและสิ่งแวดล้อม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ :             มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
   การสนทนากลุ่มระหว่างผู้สอนและผู้เรียน      - การสะท้อนแนวคิด จากพฤติกรรมของผู้เรียน การจัดกิจกรรมในและนอกห้องเรียน ซึ่งมีผลกระทบต่อการเรียนรู้      - แบบประเมินผู้สอน และแบบประเมินรายวิชา
     การสนทนากลุ่มระหว่างผู้สอนและผู้เรียน      - การสะท้อนแนวคิด จากพฤติกรรมของผู้เรียน การจัดกิจกรรมในและนอกห้องเรียน ซึ่งมีผลกระทบต่อการเรียนรู้      - แบบประเมินผู้สอน และแบบประเมินรายวิชา
- มีการสอนในเรื่องของการใช้โปรแกรมคำนวณปริมาณธาตุอาหารในดิน และการคำนวณปุ๋บโดยใช้โปรแกรมจากคอมพิวเตอร์
มีการตั้งคณะกรรมการในสาขาวิชา ตรวจสอบผลการประเมินการเรียนรู้ของนักศึกษา โดยการสุ่ม  ตรวจข้อสอบ รายงาน วิธีการให้คะแนนสอบ และการให้คะแนนพฤติกรรม
- โดยพิจารณาจากผลการประเมินการสอนโดยนักศึกษา   - ผลการประเมินโดยคณะกรรมการประเมินของสาขาวิชา   - การรายงานรายวิชาโดยอาจารย์ผู้สอน หลังการทบทวนประสิทธิผลของรายวิชา   - อาจารย์ผู้สอนรับผิดชอบในการทบทวนเนื้อหาที่สอนและกลยุทธ์การสอนที่ใช้ และนำเสนอแนวทางในการปรับปรุงและพัฒนาในรายงานรายวิชา เสนอต่อที่ประชุมอาจารย์ประจำหลักสูตรพิจารณาให้ความคิดเห็นและสรุปวางแผนพัฒนาปรับปรุงพร้อมนำเสนอสาขาวิชา / คณะ เพื่อใช้ในการสอนครั้งต่อไป