กระบวนการคิดและการแก้ปัญหา

Problem Solving and Thinking Process

1.1 เข้าใจแนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับกระบวนการคิดแบบต่างๆ  
1.2 วิเคราะห์ให้เหตุผลในการนำกระบวนการคิดเพื่อแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ
1.3 มีความคิดสร้างสรรค์ในการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย นวัตกรรมและเทคโนโลยีสมัยใหม่
1.4 ประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและภูมิปัญญาไทย นวัตกรรมและเทคโนโลยีสมัยใหม่
เพื่อปรับกระบวนการรายวิชาให้สอดคล้องกับคุณสมบัติบัณฑิตนักปฏิบัติอันพึงประสงค์ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา
ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี เทคนิคและกระบวนการพัฒนาการฝึกคิดแบบต่างๆ ทักษะการคิดเพื่อการแก้ปัญหา หลักการใช้เหตุผล การสร้างแรงบันดาลใจ  กระบวนการคิดและแก้ปัญหาโดยนำภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย นวัตกรรมและเทคโนโลยีสมัยใหม่เป็นกรณีศึกษา
1 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ (ในกรณีที่มีความต้องการ)
-มีจิตสำนึกสาธารณะและตระหนักในคุณค่าของคุณธรรม จริยธรรม
-มีวินัย ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา และความรับผิดชอบต่อตนเอง สังคม และสิ่งแวดล้อม
-เคารพในคุณค่าและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์
ยกตัวอย่างกรณีศึกษาเกี่ยวกับประเด็นทางจริยธรรมที่เกี่ยวข้อง แลกเปลี่ยนเรียนรู้ความคิดเห็นระหว่างผู้เรียนกับผู้เรียน ผู้เรียนกับอาจารย์ อภิปรายกลุ่มใหญ่ กลุ่มย่อยด้านการเน้นคุณธรรมจริยธรรมในการเข้าชั้นเรียนให้ตรงต่อเวลา ลงมือปฏิบัติจริง มีวินัย ขยัน อดทนในงานที่ได้รับมอบหมาย
เข้าชั้นเรียนตรงต่อเวลา เข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม ส่งงานที่ได้รับมอบหมาย
-สามารถติดตามความก้าวหน้า ใฝ่รู้ ทางวิชาการและเทคโนโลยีของสาขาวิชา ที่ศึกษา -สามารถบูรณาการความรู้ทางวิชาชีพกับความรู้ในศาสตร์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 Design Thinking กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 การคิดอย่างเป็นระบบ (System thinking) กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 3 การคิดอย่างสร้างสรรค์ (Creative thinking) กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 4 การคิดแบบมีวิจารณญาณ (Critical thinking) การฝึกปฏิบัติการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิดวิพากษ์ และการคิดแบบมีวิจารณญาณผ่านการทำกิจกรรมกระดานเกมส์ (Board Games) กลุ่มละ 4-7 คน ให้ข้อมูลสะท้อนกลับ (reflection) กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 5 การคิดแก้ปัญหา ฝึกคิดด้วยเกมส์ (Problem solving) กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 6 การส่งเสริมความคิดโดยใช้ภูมิปัญญาไทย การส่งเสริมความคิดโดยใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยี
-ฝึกปฏิบัติ มีส่วนร่วมในการฝึกปฏิบัติการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิดวิพากษ์ และการคิดแบบมีวิจารณญาณ 
-การสอบปลายภาคเรียน -การนำเสนอรายงานในชั้นเรียน
มีทักษะในการนำความรู้มาคิดและใช้อย่างเป็นระบบ
ฝึกปฏิบัติการนำความรู้มาคิดและใช้อย่างมีระบบผ่านกิจกรรมต่อไปนี้ กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1 Design Thinking กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 2 การคิดอย่างเป็นระบบ (System thinking) กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 3 การคิดอย่างสร้างสรรค์ (Creative thinking) กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 4 การคิดแบบมีวิจารณญาณ (Critical thinking) การฝึกปฏิบัติการคิดวิเคราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิดวิพากษ์ และการคิดแบบมีวิจารณญาณผ่านการทำกิจกรรมกระดานเกมส์ (Board Games) กลุ่มละ 4-7 คน ให้ข้อมูลสะท้อนกลับ (reflection) กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 5 การคิดแก้ปัญหา ฝึกคิดด้วยเกมส์ (Problem solving) กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 6 การส่งเสริมความคิดโดยใช้ภูมิปัญญาไทย การส่งเสริมความคิดโดยใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยี กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 7 การคิดแก้ปัญหาอย่างบูรณาการ การสำรวจชุมชน
-วิเคราะห์โจทย์ปัญหาจากสถานการณ์ในชุมชนผ่านกิจกรรม Community Learning การคิดแก้ปัญหาอย่างบูรณาการ การออกชุมชน คิด และนำเสนอผลงาน มีผลงานต้นแบบ (Prototype) การแก้ไขปัญหาชุมชนที่แสดงถึงการบรรลุเป้าหมายในการทำงาน มีการนำเสนอผลงานที่ระบุขั้นตอนของการใช้การคิดวิเคราะห์ (มีเหตุมีผล) การคิดสังเคราะห์ (มีการประมวลผล การสรุปผล) การคิดวิพากษ์ (การตัดสิน) -วิเคราะห์โจทย์ปัญหาจากสถานการณ์ กรณีศึกษาที่กำหนดให้ โดยใช้ทักษะในการนำความรู้มาคิดและใช้อย่างมีระบบ
-มีมนุษยสัมพันธ์และมารยาทสังคมที่ดี -มีภาวะความเป็นผู้นำและผู้ตาม -สามารถใช้ความรู้ในศาสตร์มาช่วยเหลือสังคมในประเด็นที่เหมาะสม  
ฝึกปฏิบัติการร่วมมือการทำงานร่วมกัน การทำงานเป็นทีม และภาวะผู้นำ (Collaboration, Teamwork and Leadership) การมีมนุษยสัมพันธ์และมารยาทสังคมที่ดี ในการลงพื้นที่สำรวจชุมชน การจัดทำข้อมูลการแก้ไขปัญหาชุมชน การสร้างต้นแบบ (prototype) การจัดทำโปสเตอร์และการเตรียมความพร้อมในการนำเสนอผลงาน
ความร่วมมือและความพร้อมของการจัดทำข้อมูลการแก้ไขปัญหาชุมชน การสร้างต้นแบบ (prototype) การจัดทำโปสเตอร์และการเตรียมความพร้อมในการนำเสนอผลงานเป็นกลุ่ม
-เลือกใช้วิธีการและเครื่องมือสื่อสารได้เหมาะสม -ใช้ภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ในการสื่อสารได้อย่างถูกต้องตามกาลเทศะและ สอดคล้องกับวัฒนธรรมสากล
การสืบค้นและจัดทำข้อมูลจากการสำรวจพื้นที่ชุมชน การสร้างต้นแบบ (prototype)การแก้ไขปัญหาชุมชน การจัดทำโปสเตอร์และการนำเสนอผลงานผ่านช่องทางออนไลน์หรือ แอปพลิเคชันต่างๆ เช่น ยูทูป  ticktok เป็นต้น
-ผลงานต้นแบบ (prototype) และการนำเสนอผลงานต้นแบบการแก้ไขปัญหาชุมชนของกลุ่ม
-คลิปการนำเสนอผลงานผ่านช่องทางออนไลน์หรือ แอปพลิเคชันต่างๆ เช่น ยูทูป  ticktok เป็นต้น
-
-
-
แผนที่แสดงการกระจายความรับผิดชอบมาตรฐานผลการเรียนรู้จากหลักสู่รายวิชา (Curriculum Mapping)
กลุ่มวิชา 1.ด้านคุณธรรมจริยธรรม 2.ด้านความรู้ 3.ด้านปัญญา 4.ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ 5.ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลขการสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
ลำดับ รหัสวิชา ชื่อวิชา 1 2 3 4 1 2 3 1 2 1 2 3 4 1 2 3
1 GEBIN701 กระบวนการคิดและการแก้ปัญหา
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 -มีจิตสำนึกสาธารณะและตระหนักในคุณค่าของคุณธรรม จริยธรรม -มีวินัย ขยัน อดทน ตรงต่อเวลา และความรับผิดชอบต่อตนเอง สังคม และสิ่งแวดล้อม -เคารพในคุณค่าและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ เข้าชั้นเรียนตรงต่อเวลา เข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม ส่งงานที่ได้รับมอบหมาย 1-17 10%
2 -สามารถติดตามความก้าวหน้า ใฝ่รู้ ทางวิชาการและเทคโนโลยีของสาขาวิชา ที่ศึกษา -สามารถบูรณาการความรู้ทางวิชาชีพกับความรู้ในศาสตร์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง การ ข้อมูลสะท้อนกลับ ผ่านการเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ 1-6 -ผลงานจากการทำกิจกรรม ได้แก่ แผนที่ความคิด (Mind Mapping) การนำเสนอผลงานการออกแบบชิ้นงาน การอภิปรายกลุ่มใหญ่ กลุ่มย่อย และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างผู้เรียนกับผู้เรียน และผู้เรียนกับอาจารย -แบบทดสอบปลายภาค 1-6,17 40%
3 มีทักษะในการนำความรู้มาคิดและใช้อย่างเป็นระบบ -ผลงานต้นแบบการแก้ไขปัญหาชุมชน -แบบทดสอบปลายภาค 9, 14-15, 17 35%
4 -มีมนุษยสัมพันธ์และมารยาทสังคมที่ดี -มีภาวะความเป็นผู้นำและผู้ตาม -สามารถใช้ความรู้ในศาสตร์มาช่วยเหลือสังคมในประเด็นที่เหมาะสม ใช้ความรู้ในศาสตร์มาช่วยเหลือสังคมในประเด็นที่เหมาะสม -ผลงานต้นแบบ (prototype) และการนำเสนอผลงานต้นแบบการแก้ไขปัญหาชุมชนของกลุ่มย่อย 13 5%
5 -เลือกใช้วิธีการและเครื่องมือสื่อสารได้เหมาะสม -ใช้ภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ในการสื่อสารได้อย่างถูกต้องตามกาลเทศะและ สอดคล้องกับวัฒนธรรมสากล -การนำเสนอผลงานต้นแบบ (prototype) การแก้ไขปัญหาชุมชนในกลุ่มใหญ่ -โปสเตอร์ -คลิปการนำเสนองานผ่านช่องทางออนไลน์และแอปพลิเคชั่นต่างๆเช่น ยูทูป ticktok เป็นต้น 14,15 10%
ไพฑูรย์ สินลารัตน์และคณะ. 2015. ศาสตร์การคิด. ธุรกิจบัณฑิตย์. 304น.
ศราวุฒ สุตะวงศ์. 2022. สอนนคิดตามแนวทาง Thinking School.  นานมีบุคส์
 
-นักศึกษาทุกคนประเมินผลรายวิชาจากคำถามที่อาจารย์ผู้สอนจัดทำขึ้นในระบบออนไลน์ ตลอดจนแสดงผลให้นักศึกษาได้มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นเพื่อแก้ไขปัญหา
-นักศึกษาทุกคนประเมินประสิทธิผลของรายวิชา ทั้งด้านวิธีการสอน การจัดกิจกรรมในและห้องนอกเรียน สิ่งสนับสนุนการเรียนการสอน ที่ส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้ และผลการเรียนรู้ที่ได้รับ ข้อเสนอแนะเพื่อปรับปรุงรายวิชา ด้วยระบบเครือข่ายของมหาวิทยาลัย
-เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้แสดงความคิดเห็นผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทั้งในระหว่างการทำกิจกรรมแต่ละกิจกรรมการเรียนรู้
-มีการกำหนดแผนการสอนให้มีการสะท้อนคิด (Reflection) ในการวางแผนการสอน
-นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ และประมวลผลเพื่อนำไปแก้ไขปรับปรุงระหว่างการจัดการเรียนการสอนและในภาคเรียนต่อไป
-การทวนสอบมาตรฐานผลสัมฤทธิ์รายบุคคลโดยใช้แบบทดสอบปลายภาคเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ด้านการนำความรู้ไปใช้อย่างมีระบบผ่านคำถาม 3 ข้อใหญ่ 6 ประเด็นย่อย
-นำผลการทวนสอบมาตรฐานผลสัมฤทธิ์ภาพรวมไปปรับปรุงการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน การวัดและประเมินผลรายวิชาในปีการศึกษาต่อไป