องค์ประกอบศิลป์พื้นฐาน

Basic Composition

1. จุดมุ่งหมายของรายวิชา
1.1 รู้และเข้าใจในส่วนประกอบพื้นฐาน (ทัศนธาตุ) ทางศิลปะ 1.2 ปฏิบัติการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะตามหัวข้อที่กำหนดด้วยวัสดุและการแสดงออกอย่างเหมาะสม 1.3  มีทัศนคติที่ดีต่อการสร้างสรรค์งานศิลปะตามหลักองค์ประกอบศิลป์
เอกสารประกอบการสอนฉบับนี้ เป็นเอกสารการเตรียมและวางแผนการสอนวิชาองค์ประกอบศิลป์เบื้องต้น สำหรับสอนนักศึกษาหลักสูตรศิลปบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลป์ ซึ่งมีเนื้อหาสาระเกี่ยวกับศึกษาและฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับทักษะในการคลี่คลายรูปแบบ เลือกหาเทคนิควิธีการให้เหมาะสมกับการแสดงออก รวมทั้งสามารถประยุกต์หรือบูรณาการงานศิลปะร่วมกับศาสตร์ด้านอื่นๆได้และมีแบบเฉพาะตน
ศึกษาและฝึกปฏิบัติเกี่ยวกับ ความหมาย ที่มาและความสำคัญขององค์ประกอบศิลป์ ทัศนธาตุทางศิลปะและหลักการจัดองค์ประกอบพื้นฐาน ด้วยเทคนิควิธีการต่างๆ โดยเน้นความคิดสร้างสรรค์ Study and practice relating to the definition, background, and importance of composition in art, including visual elements and basic composition principles through various techniques, focusing on creativity.
1 ชั่วโมง
1.1 คุณธรรม จริยธรรมที่ต้องพัฒนา
ข้อ 1  ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย และมีความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม ข้อ 2  มีทัศนคติที่เปิดกว้าง ยอมรับฟังแนวคิดของผู้อื่น ข้อ 3  มีจิตอาสา จิตสำนึกสาธารณะ
1.2 วิธีการสอน
กำหนดให้มีการปลูกฝังให้นักศึกษามีระเบียบวินัย โดยเน้นการเข้าชั้นเรียนให้ตรงเวลา ตลอดจนการแต่งกายที่เป็นไปตามระเบียบของมหาวิทยาลัยฯ สอดแทรกและส่งเสริมด้านคุณธรรม จริยธรรม ยกย่องและเชิดชูนักศึกษาที่ทำความดีและเสียสละ
1.3 วิธีการประเมินผล
ประเมินจากการตรวจสอบแผนการสอนในเรื่องของคุณธรรม จริยธรรม ในทุกวิชา  ประเมินจากผลการดำเนินงานตามแผนการสอน และ ประเมินจากการสังเกตพฤติกรรม การตรงเวลาของนักศึกษาในการเข้าชั้นเรียน การส่งงานตามกำหนด ระยะเวลา ที่มอบหมาย และการเข้าร่วมกิจกรรม
2.1 ความรู้ที่ต้องได้รับ
ข้อ 1 รอบรู้ในศาสตร์ทางศิลปกรรม และศาสตรอื่นที่เกี่ยวข้อง ข้อ 2 มีความสามารถในการค้นคว้าแก้ปัญหา และพัฒนาทางด้านศิลปกรรมศาสตร์อย่างเป็นระบบ ข้อ 3 มีความรู้ในทางศิลปะที่สัมพันธ์กับบริบททางสังคม ภูมิปัญญาและวัฒนธรรม ข้อ 4  มีความรู้เกี่ยวกับมาตรฐานหรือธรรมเนียมปฏิบัติในการประกอบวิชาชีพด้านศิลปกรรม ศาสตรในสาขาวิชาที่ศึกษา     
2.2 วิธีการสอน
ใช้รูปแบบการเรียนการสอนที่หลากหลายโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  ใช้การบูรณาการการเรียนการสอนกับการทำงาน (Work-Integrated Learning)/ CDIO :(Conceiving - Desighing -Implementing –Operating)  โดยมุ่งเน้นทั้งหลักการทางทฤษฎี และการประยุกต์ใช้ความรู้ในการปฎิบัติในสภาพแวดล้อมจริงและให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี จัดให้มีการเรียนรู้จากสถานการณ์จริงโดยการศึกษาดูงาน ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามลักษณะของรายวิชา และเนื้อหาสาระของรายวิชานั้นๆ
2.3 วิธีการประเมินผล
ประเมินจากผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและผลการปฏิบัติงานของนักศึกษาในด้านต่าง ๆ คือ (1) การทดสอบย่อย เช่นการทำภาพร่างก่อนขยายผลงานจริง (2) การสอบกลางภาคเรียนและปลายภาคเรียน เป็นชิ้นงานใหญ่ (3) ประเมินจากการนำเสนอผลงานในชั้นเรียน (4) ประเมินจากผลงานที่ปฏิบัติ
3.1 ทักษะทางปัญญา ที่ต้องพัฒนา
ข้อ 1 สามารถค้นคว้า รวบรวมและประเมินข้อมูลจากแหล่งข้อมูลที่ หลากหลายอย่างมีวิจารณญาน ข้อ 2 สามารถวิเคราะห์ สังเคราะห์และเสนอแนวทางแก้ปัญหาได้อย่างสร้างสรรค์ ข้อ 3 สามารถบูรณาการความรู้กับศาสตร์อื่นเพื่อสร้างสรรค์ผลงานทางวิชาการและวิชาชีพได้ ข้อ 4 มีความคิดสร้างสรรค์และมีปฏิภาณไหวพริบในการสร้างผลงาน
3.2 วิธีการสอน
ใช้กรณีศึกษา  การสร้างผลงานทางศิลปะ การมอบหมายงานให้นักศึกษาสืบค้นข้อมูลวิเคราะห์ สังเคราะห์และสรุปข้อมูลเพื่อนำมาตีความถ่ายทอดเป็นผลงานเฉพาะตน การบูรณาการทางศิลปะ   การนำเสนองาน โดยอภิปรายเดี่ยวหรือกลุ่ม ร่วมแสดงความคิดเห็น
3.3 วิธีการประเมินผล
ประเมินตามสภาพจริงจากผลงาน  การปฏิบัติงานของนักศึกษา  และการนำเสนองาน
4.1 ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ ที่ต้องพัฒนา
ข้อ 1 มีภาวะผู้นำเข้าใจบทบาทหน้าที่ของตนเอง รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นและ มนุษยสัมพันธ์ที่ดี ข้อ 2 มีความรับผิดชอบต่องานของตนเอง และสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ ข้อ 3 สามารถแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผล ตรงไปตรงมา และเคารพในความคิดเห็นที่แตกต่าง
4.2 วิธีการสอน
สอดแทรกเรื่องความสำคัญของการมีมนุษยสัมพันธ์ การมีมารยาททางสังคม  มอบหมายงานหรือจัดกิจกรรมโดยหมุนเวียนกันทำหน้าที่ผู้นำและผู้ตาม   การเคารพสิทธิและการยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น   การประสานงานกับบุคคลภายนอก   การแสดงความคิดเห็น และการวิพากษ์วิจารณ์งานของผู้อื่น
4.3 วิธีการประเมินผล
ประเมินจากพฤติกรรมและการแสดงออกในการนำเสนองาน และผลงานกลุ่มในชั้นเรียนและประเมินจากพฤติกรรมที่แสดงออกในการร่วมกิจกรรมต่างๆ 
5.1 ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ที่ต้องพัฒนา
ข้อ 1 สามารถสื่อสารด้วยการพูด ฟัง อ่าน เขียนในการสื่อสารโดยทั่วไป ตลอดจนใช้วิธีการสื่อสารทางศิลปกรรม และนำเสนองานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้อ 2 สามารถเลือกใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบค้นข้อมูลเพื่อการสร้างสรรค์ผลงานหรือการนำเสนอผลงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้อ 3 มีความสามารถในการประยุกต์ใช้ความรู้เชิงตัวเลข หรือเทคโนโลยีที่เหมาะสมสำหรับงานศิลปกรรม
5.2 วิธีการสอน
จัดกิจกรรมการเรียนรู้ในรายวิชา ให้นักศึกษาได้วิเคราะห์สถานการณ์จำลอง และสถานการณ์เสมือนจริง แล้วนำเสนอการแก้ปัญหาที่เหมาะสม เรียนรู้เทคนิคการประยุกต์เทคโนโลยีสารสนเทศ    ให้นักศึกษาค้นคว้างานที่ต้องอาศัยการประมวลผล  โดยการใช้ตัวเลขเพื่อการจัดการข้อมูล   การนำเสนอที่เหมาะสมกับสภาพของผู้สื่อสาร 
5.3 วิธีการประเมินผล
ประเมินจากความถูกต้องในการใช้ข้อมูลและตัวเลข  การเลือกใช้เครื่องมือทางเทคโนโลยีสารสนเทศที่เหมาะสม   ประเมินจากการอธิบาย  การนำเสนอ
 สามารถใช้ทักษะปฏิบัติทางศิลปกรรมศาสตร์ในการสร้างสรรค์ผลงานของตน
6.2 วิธีการสอน
ใช้วิธีการสอน ด้วยวิธีคัดลอกแบบ ทำตามแบบและใบงาน การใช้กรณีศึกษา โครงงาน สร้างสรรค์ผลงานตามแนวทางของการปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องด้วยตนเอง
6.3 วิธีการประเมินผล
ประเมินตามสภาพจริงโดยประเมินจากการปฏิบัติงานและผลงาน
แผนที่แสดงการกระจายความรับผิดชอบมาตรฐานผลการเรียนรู้จากหลักสู่รายวิชา (Curriculum Mapping)
กลุ่มวิชา 1. คุณธรรมจริยธรรม 2. ความรู้ 3. ทักษะทางปัญญา 4. ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ 5. ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ 6. ทักษะพิสัย
ลำดับ รหัสวิชา ชื่อวิชา (1) ซื่อสัตย์สุจริต มีวินัย และมีความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม (2) มีทัศนคติที่เปิดกว้าง ยอมรับฟังแนวคิดของผู้อื่น (3) มีจิตอาสา จิตสำนึกสาธารณะ (1) รอบรู้ในศาสตร์ทางศิลปกรรม และศาสตร์อื่นที่เกี่ยวข้อง (2) มีความสามารถในการค้นคว้าแก้ปัญหา และพัฒนาทางด้านศิลปกรรมศาสตร์อย่างเป็นระบบ (3) มีความรู้ในทางศิลปะที่สัมพันธ์กับบริบททางสังคม ภูมิปัญญาและวัฒนธรรม (4) มีความรู้เกี่ยวกับมาตรฐานหรือธรรมเนียมปฏิบัติในการประกอบวิชาชีพด้านศิลปกรรมศาสตรในสาขาวิชาที่ศึกษา (1) สามารถค้นคว้า รวบรวมและประเมินข้อมูลจากแหล่งข้อมูลที่หลากหลายอย่างมีวิจารณญาน (2) สามารถวิเคราะห์ สังเคราะห์และเสนอแนวทางแก้ปัญหาได้อย่างสร้างสรรค์ (3) สามารถบูรณาการความรู้กับศาสตร์อื่นเพื่อสร้างสรรค์ผลงานทางวิชาการและวิชาชีพได้ (4) มีความคิดสร้างสรรค์และมีปฏิภาณไหวพริบในการสร้างผลงาน (1) มีภาวะผู้นำเข้าใจบทบาทหน้าที่ของตนเอง รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่นและมนุษยสัมพันธ์ที่ดี (2) มีความรับผิดชอบต่องานของตนเอง และสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ (3) สามารถแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผล ตรงไปตรงมา และเคารพในความคิดเห็นที่แตกต่าง (1) สามารถสื่อสารด้วยการพูด ฟัง อ่าน เขียนในการสื่อสารโดยทั่วไปตลอดจนใช้วิธีการสื่อสารทางศิลปกรรม และนำเสนองานได้อย่างมีประสิทธิภาพ (2) สามารถเลือกใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบค้นข้อมูลเพื่อการสร้างสรรค์ผลงานหรือการนำเสนอผลงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ (3) มีความสามารถในการประยุกต์ใช้ความรู้เชิงตัวเลข หรือเทคโนโลยีที่เหมาะสมสำหรับงานศิลปกรรม สามารถใช้ทักษะปฏิบัติทางศิลปกรรมศาสตร์ในการสร้างสรรค์ผลงานของตน
1 BFAVA171 องค์ประกอบศิลป์พื้นฐาน
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 คุณธรรม จริยธรรม - การเข้าชั้นเรียน ขาด ลา มาสาย - การถาม-ตอบในชั้นเรียน ทุปสัปดาห์ 6%
2 ความรู้ - การศึกษาค้นคว้านอกเวลาเรียน - การนำความรู้ที่ได้รับมาใช้ในการนำเสนอผลงานในชั้นเรียน ทุปสัปดาห์ 5%
3 ทักษะทางปัญญา - การแสดงความรู้ความเข้าใจต่อผลงานที่นำเสนอของตนเองได้ - การถาม-ตอบ การนำเสนอผลงานในชั้นเรียน อย่างมีไหวพริบที่ดีและเหมาะสม - การสังเกต การทำงานในชั้นเรียนสามารถพัฒนาผลงานได้ด้วยตนเอง ทุปสัปดาห์ 5%
4 ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ - การจับกลุ่มศึกษานอกเวลาเรียน - การจับกลุ่มการทำงานในชั้นเรียน ทุปสัปดาห์ 2%
5 ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ - การใช้ข้อมูลสารสนเทศเพื่อการค้นคว้า และพัฒนาผลงานสร้างสรรค์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทุปสัปดาห์ 2%
6 ทักษะพิสัย - ผลงานมีทักษะในการหาแนวทางปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องด้วยตนเอง - มีความคิดสร้างสรรค์และมีปฏิภาณไหวพริบในการสร้างผลงาน ทุปสัปดาห์ 80%
หนังสือภาษาไทย  ศิลปะเบื้องต้น วาดเส้น ระบายสี ใบหน้าสร้างสรรค์ / ชัยวัฒน์ การรื่นศรี, กรุงเทพฯ : ปาเจรา, 2546 องค์ประกอบศิลป์ / สมภพ จงจิตต์โพธา, กรุงเทพฯ : วาดศิลป์, 2554 องค์ประกอบของศิลปะ, ชลูด นิ่มเสมอ, กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช, 2531 ศิลปะคลาสสิก : สถาปัตยกรรม, ประติมากรรม, จิตกรรม / กฤษณา หงษ์อุเทน, กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้ง, 2549 ศิลปะร่วมสมัย, วิรุณ ตั้งเจริญ, กรุงเทพฯ : วิฌวลอารต์, 2527 ศิลปะหลังสมัยใหม่ = Postmodern art / วิรุณ ตั้งเจริญ, กรุงเทพฯ : สันติศิริการพิมพ์, 2547 ศิลปะภายใต้แรงกดดัน = Arts under pressure / Joost Smiers ; แปลโดย ธวัชชัย อนุพงศ์อนันต์, กรุงเทพฯ : ผู้จัดการ, 2550 หนังสือภาษาอังกฤษ      The Art and craft of montage / Simon Larbalestier, London : Mitchell Beazley,1993 Art and illusion / E. H. Gombrich, London : Phaidon, 1959. Designing for the greater good : the best of cause-related marketing and nonprofit design / Peleg Top and Jonathan Cleveland, New York : Collins Design : imprint of HarperCollins, 2010 An Introduction to the arts of Thailand, Van Beek, Steve, 1944- Hong Kong : Travel, c1985. The Ford Foundation, 1952-2002 : celebrating 50 years of partnership, New Delhi : The Foundation, 2002 Artschool how to paint & draw : drawing, watercolour, oil & acrylic, pastel / Hazel Harrison, London : Anness Publishing, c2008 Artspeak : a guide to contemporary ideas, movements, and buzzwords, 1945 to the present / Robert Atkins, New York : Abbeville Press Publishers, 1997 Artspoke : a guide to modern ideas, movements, and buzzwords, 1848-1944 Robert Atkins, New York : Abbeville Press, 1993.Art, context and criticism, Kissick, John, Madison, Wis. : Brown & Benchmark, c1993.
แหล่งอ้างอิงที่สำคัญอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับการสร้างสรรค์งานศิลปะ ทั้งในห้องสมุดและสถานที่จริง                    -  หอศิลปวัฒนธรรม ต่างๆในประเทศไทย                    -  วัดต่างๆที่สำคัญต่อประวัติศาสตร์ในประเทศไทย                    - แหล่งท่องเที่ยวทางด้านศิลปะที่สำคัญในประเทศไทย                    - โรงงานอุตสาหกรรมทางด้านศิลปะที่มีชื่อเสียง                    - แกลลอรี่                    - บ้านศิลปินแห่งชาติ                    - พิพิธภัณฑ์
วารสาร ศิลปะทั้งในและต่างประเทศ           - Art 4D           - Fine Arts           - Aesthetica - The Art and Culture Magazine - ART PAPERS, based in Atlanta, US   สื่ออิเล็กทรอนิกส์ เว็บไซต์ ที่เกี่ยวข้องกับผลงานสร้างสรรค์ศิลปะ http://www.deviantart.com/ http://www.art.net/ www.artinfo.com http://www.artbabble.org/ http://www.artcyclopedia.com/ http://www.artdaily.org/ http://www.theartsmap.com/ http://www.blackbird.vcu.edu/ http://designobserver.com/ http://www.interartcenter.net/
1.1 สอบถามความคิดเห็นจากนักศึกษาเมื่อจบเนื้อหานั้น
1.2 นักศึกษาประเมินการสอนจากแบบสอบถามของเทคโนโลยีสารสนเทศ
1.3 ประเมินการสอนโดยผู้บริหารของภาคหรือสาขาวิชา
- การสังเกตการณ์โดยผู้สอนประเมินผลรายสัปดาห์และรายเทอม - สรุปผลการเรียนของนักศึกษา - การประเมินผลสอบกลางภาคและปลายภาคจากชิ้นงานของนักศึกษา - การทวนสอบผลประเมินการเรียนรู้
- การวิจัยในและนอกชั้นเรียน - การสัมมนาเชิงปฏิบัติการและการสัมมนาเพื่อพัฒนาการเรียนการสอน - โครงการ/กิจกรรมส่งเสริมการเรียนการสอน
- กระบวนการที่ใช้ในการทวนสอบมาตรฐานผลสัมฤทธิ์ของนักศึกษาตามมาตรฐานผลการเรียนรู้ของรายวิชา - ทวนสอบจากคะแนนงานที่มอบหมาย จากการสุ่มตัวอย่างผลงานของนักศึกษาจากอาจารย์ต่างหลักสูตร - ตรวจสอบผลการประเมินและกระบวนการศึกษา
- ปรับปรุงรายวิชาทุก 1 ปี หรือตามข้อเสนอแนะและผลสอบทวนมาตรฐานผลสัมฤทธิ์ตามข้อ 4 - สลับเปลี่ยนอาจารย์ผู้สอน เพื่อให้นักศึกษาได้เรียนรู้จากมุมมองทัศนคติ ที่หลากหลาย