เทคโนโลยีผักและผลไม้

Fruit and Vegetable Technology

เพื่อให้นักศึกษามีความรู้และเข้าใจถึงองค์ประกอบ โครงสร้าง และชนิดของผักและผลไม้ สามารถอธิบายกรรมวิธีการปฏิบัติต่อผักและผลไม่หลังการเก็บเกี่ยวได้ สามารถอธิบายลักษณะและการเปลี่ยนแปลงของผักผลไม้และผลิตภัณฑ์ สามารถอธิบายวิธีการแปรรูปผักผลไม้ด้วยวิธีต่าง ๆ ได้ สามารถอธิบายการเสื่อมเสียและการเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ผักผลไม้ได้
เพื่อประยุกต์ความรู้พื้นฐานที่มีอยู่ให้มีความสอดคล้องกับความรู้และเทคโนโลยีใหม่ๆ ตลอดจนความก้าวหน้าต่างๆ ในวงการอุตสาหกรรมผักและผลไม้ที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน
องค์ประกอบของผักและผลไม้ การเปลี่ยนแปลงหลังการเก็บเกี่ยวผักและผลไม้ การแปรรูปผักและผลไม้โดยการใช้ความเย็น การทำผลิตภัณฑ์ผักและผลไม้แห้ง การทำผลิตภัณฑ์ผักและผลไม้กระป๋อง การทำน้ำผักและน้ำผลไม้ การหมักดองผักและผลไม้ และการแปรรูปผักและผลไม้โดยการใช้น้ำตาล
- อาจารย์ประจำรายวิชา ให้คำปรึกษาตามตารางผู้สอน
- อาจารย์จัดเวลาให้คำปรึกษาเป็นรายบุคคล หรือรายกลุ่มตามความต้องการ 2 ชั่วโมง/สัปดาห์(เฉพาะรายที่ต้องการ)
1.1.1 มีจิตสำนึกและตระหนักในการปฏิบัติตามจรรยาบรรณวิชาชีพ
1.1.2 แสดงออกอย่างสม่ำเสมอถึงความซื่อสัตย์สุจริต
1.1.3 มีวินัยและความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม
1.1.4 เคารพกฎระเบียบและข้อบังคับต่างๆขององค์กรและสังคม
1.1.5 เคารพสิทธิและรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น
1.2.1 มอบหมายให้ทำรายงานบทปฏิบัติการเป็นรายบุคคลหรือรายกลุ่ม
1.2.2 อธิบายข้อปฏิบัติที่ดีในกระบวนก่อนและหลังการปฏิบัติที่ถูกสุขลักษณะในภาคปฏิบัติ และข้อควรปฏิบัติในการเข้าชั้นเรียนทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติตามระเบียบสถานศึกษาหรือเงื่อนไขที่ตกลงร่วมกันระหว่างผู้สอนและผู้เรียนในสัปดาห์แรกของการเรียน
1.3.1 ประเมินผลงานรายบุคคลหรือกลุ่ม (เอกสาร รายงาน) การส่งรายงานบทปฏิบัติการตามที่ได้รับมอบหมายตามระยะเวลาที่กำหนด
1.3.2 ประเมินวิธีการปฏิบัติที่ดีและการปฏิบัติโดยให้คะแนนกลุ่มหรือรายบุคคล และตรวจสอบการเข้าชั้นเรียนทุกครั้งตามระเบียบสถานศึกษา
2.1.1 มีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการและทฤษฎีที่สำคัญในเนื้อหาที่ศึกษา
2.1.2 มีความรู้ในสาขาวิชาอื่น ได้แก่ วิทยาศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ การบริหารจัดการ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ สามารถบูรณาการความรู้ในที่ศึกษากับความรู้ในศาสตร์อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
2.1.3 สามารถติดตามความก้าวหน้าทางวิชาการ รวมถึงงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการแก้ไขปัญหาและต่อยอดองค์ความรู้ และมีความรู้ในแนวกว้างของสาขาวิชาที่ศึกษาเพื่อให้เล็งเห็นการเปลี่ยนแปลง และเข้าใจผลกระทบของเทคโนโลยีใหม่ ๆ
2.1.4 รู้กฎระเบียบ ข้อกำหนดทางเทคนิค รวมถึงการปรับเปลี่ยนตามกาลเวลาเพื่อตอบสนองต่อสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป
2.2.1 บรรยายเกี่ยวกับองค์ประกอบ โครงสร้าง และชนิดของผักและผลไม้ ลักษณะ และการเปลี่ยนแปลงของผักผลไม้และผลิตภัณฑ์ การแปรรูปผักผลไม้ด้วยวิธีต่าง ๆ การเก็บรักษาและการเสื่อมเสีย
2.2.2 มอบหมายงานให้มีการค้นคว้าความรู้ใหม่หรืองานวิจัยที่เกี่ยวข้องทางเทคโนโลยีผักและผลไม้
2.3.1 สอบข้อเขียนแบบอัตนัยและ/หรือแบบปรนัย
2.3.2 ประเมินผลการนำเสนอความรู้ใหม่หรืองานวิจัยทางเทคโนโลยีผักและผลไม้ เช่น การตอบข้อซักถามความเข้าใจและการประยุกต์ความเข้าใจกับวิชาอื่นๆ
3.1.1 มีความสามารถในการค้นหาข้อเท็จจริง ทำความเข้าใจและประเมินข้อมูลสารสนเทศ แนวคิดและหลักฐานใหม่ ๆ จากแหล่งข้อมูลที่หลากหลาย และใช้ข้อสรุปที่ได้ในการแก้ไขปัญหา หรืองานอื่น ๆ โดยไม่ต้องอาศัยคำแนะนำ
3.1.2 สามารถคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ ในการวิเคราะห์ปัญหาที่ซับซ้อน และเสนอแนวทางแก้ไขอย่างสร้างสรรค์
3.1.3 สามารถใช้ทักษะและความเข้าใจ ในบริบททางวิชาชีพและวิชาการ เช่น การตรวจวิเคราะห์อาหาร การควบคุมและประกันคุณภาพ การวิจัย และงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
3.1.4 มีทักษะในภาคปฏิบัติที่ได้รับการฝึกฝน ตามเนื้อหาสาระสำคัญของสาขาวิชา
3.2.1 อธิบายวิธีการปฏิบัติให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์แต่ละขั้นตอนการผลิต แบ่งกลุ่มนักศึกษาปฏิบัติ วิจารณ์ผลการปฏิบัติร่วมกันระหว่างอาจารย์และนักศึกษา
3.3.1 ประเมินทักษะปฏิบัติหลังเสร็จสิ้นการเรียนการสอน การแก้ปัญหาระหว่างปฏิบัติ และประเมินคุณภาพผลิตภัณฑ์สุดท้าย
4.1.1 มีความรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย ทั้งงานรายบุคคลและงานกลุ่ม
4.1.2 สามารถปรับตัวทำงานร่วมกับผู้อื่นทั้งในฐานะผู้นำกลุ่มและสมาชิกกลุ่มได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4.1.3 วางตัวและแสดงความคิดเห็นได้เหมาะสมกับบทบาทหน้าที่และความรับผิดชอบ
4.1.4 สามารถวางแผนและรับผิดชอบการพัฒนาการเรียนรู้ทั้งของตนเองและทางวิชาชีพอย่างต่อเนื่อง
4.2.1 แบ่งกลุ่มนักศึกษาในภาคปฏิบัติ
4.2.2 มอบหมายงานทั้งรายบุคคลและกลุ่ม
4.2.3 อธิบายข้อปฏิบัติในการเข้าชั้นเรียนทั้งภาคทฤษฏีและภาคปฏิบัติ
4.3.1 ทำงานเสร็จสิ้นภายในระยะเวลาที่กำหนด และคุณภาพของงานเป็นไปตามที่กำหนด
4.3.2 ตรวจสอบการความสม่ำเสมอในการเข้าชั้นเรียนของนักศึกษา การแต่งกายที่เหมาะสม และการทำความสะอาดหลังการปฏิบัติ
4.3.3 สังเกตและประเมินการทำงานร่วมกับผู้อื่นจากการส่งรายงานบทปฏิบัติการ
5.1.1 สามารถระบุและนำเทคนิคทางสถิติหรือคณิตศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง มาใช้ในการวิเคราะห์แปลความหมายและเสนอแนวทางในการแก้ปัญหาได้อย่างสร้างสรรค์
5.1.2 สามารถสรุปประเด็นและสื่อสาร ทั้งการพูดและการเขียน รู้จักการเลือกใช้รูปแบบของการนำเสนอที่เหมาะสมสำหรับเรื่องและผู้ฟังที่ต่างกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
5.1.3 สามารถระบุ เข้าถึง และคัดเลือกแหล่งข้อมูลความรู้ที่เกี่ยวข้องกับสาระสำคัญของวิชานั้น ๆ จากแหล่งข้อมูลสารสนเทศทั้งในระดับชาติและนานาชาติ
5.1.4 มีวิจารณญานในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารที่เหมาะสม และใช้อย่างสม่ำเสมอเพื่อการรวบรวมข้อมูล แปลความหมายและสื่อสารข้อมูลข่าวสารและแนวความคิด
5.1.5 สามารถใช้คอมพิวเตอร์ในการจัดเก็บข้อมูลต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม
5.1.6 สามารถติดตามความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี นวัตกรรมและสถานการณ์โลก โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ
5.1.7 สามารถใช้ภาษาไทยอย่างถูกต้องทั้งภาษาพูดและภาษาเขียน และภาษาอังกฤษในระดับใช้งานได้อย่างเหมาะสม
5.2.1 มอบหมายงานค้นคว้างานวิจัยใหม่ๆ ทางเทคโนโลยีผักและผลไม้ที่มีการตีพิมพ์ในระดับชาติหรือนานาชาติ และมีการนำเสนอในชั้นเรียน
5.3.1 ประเมินผลการนำเสนอความรู้ใหม่หรืองานวิจัยทางเทคโนโลยีผักและผลไม้ เช่น การใช้ภาษาไทยที่ถูกต้อง รูปแบบการนำเสนอที่เหมาะสม ความต่อเนื่องของเนื้อหาที่นำเสนอ การใช้สื่อที่เหมาะสมนำเสนอ
6.1.1 มีทักษะในการบริหารจัดการในด้านเวลา เครื่องมือ อุปกรณ์ และวิธีการรวมถึงความสามารถในการทำงานกลุ่ม มีการแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบ
6.2.1 แบ่งกลุ่มนักศึกษาในภาคปฏิบัติ
6.2.2 อธิบายวิธีการปฏิบัติ วิธีการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ที่เหมาะสม และข้อควรระวังใช้การใช้เครื่องมือ
6.2.3 ฝึกทักษะปฏิบัติตามลำดับขั้นตอน และมีการทดสอบภาคปฏิบัติ
6.3.1 ประเมินความสำเร็จของงาน ตามระยะเวลาที่กำหนดอย่างเหมาะสม
6.3.2 ประเมินการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ถูกต้องและเหมาะสม
6.3.3 ประเมินคุณภาพของผลิตภัณฑ์สุดท้าย จากการทดสอบภาคปฏิบัติ
แผนที่แสดงการกระจายความรับผิดชอบมาตรฐานผลการเรียนรู้จากหลักสู่รายวิชา (Curriculum Mapping)
กลุ่มวิชา คุณธรรม จริยธรรม ความรู้ ทักษะทางปัญญา ทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลขและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ทักษะพิสัย
ลำดับ รหัสวิชา ชื่อวิชา 1 2 3 4 5 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 1
1 BSCFT122 เทคโนโลยีผักและผลไม้
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 2.1 (2.2, 2.4) สอบกลางภาค (หน่วยที่ 1-4) 9 35 %
2 2.1 (2.2, 2.4) สอบปลายภาค (หน่วยที่ 5-8) 17 20 %
3 3.4, 4.1, 6.1 (3.3) สอบปฏิบัติ 16 10 %
4 1.3, 2.3, 5.6 (3.1, 3.2, 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.5, 5.7) การนำเสนองานวิจัยและรายงาน 15 10 %
5 4.1, 6.1 (4.2, 4.3) การทำงานกลุ่มและผลงาน ตลอดภาคการศึกษา 5 %
6 4.1 (4.4) การส่งรายงานบทปฏิบัติการ ตลอดภาคการศึกษา 10 %
7 1.3 (1.1, 1.2, 1.4) การเข้าชั้นเรียน ตลอดภาคการศึกษา 5 %
8 1.3 (1.5) การแสดงความคิดเห็นในชั้นเรียน ตลอดภาคการศึกษา 5 %
จริงแท้ ศิริพานิช. 2544. สรีรวิทยาและเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยวผักและผลไม้. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กรุงเทพฯ. 396 น.
ดนัย  บุญยเกียรติ และนิธิยา รัตนาปนนท์. 2535. การปฏิบัติการหลังการเก็บเกี่ยวผักและผลไม้. โอ. เอส.พริ้นติ้งเฮ้าส์. กรุงเทพฯ.
วิชัย หฤทัยธนาสันติ์. 2521. หลักการถนอมและแปรรูปผักและผลไม้เบื้องต้น. ภาควิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการอาหาร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
Y.H. 2006. Handbook of fruits and fruit processing. Blackwell Publishing Professional. Iowa, USA.
สินธนา สุคันธรา. 2535. เอกสารประกอบการสอนวิชา ทอ.402 การแปรรูปผักและผลไม้. ภาควิชาอุตสาหกรรมการเกษตร คณะธุรกิจการเกษตร สถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้.
วารสารอาหาร, Journal of Food Science, Journal of Food Technology, Journal of the Science of Food and Agriculture
เวปไซด์มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมอาหาร มาตรฐานผลิตภัณฑ์ผลิตภัณฑ์ชุมชน อย. กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ E-learning ของมหาวิทยาลัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
การสนทนากลุ่มระหว่างผู้สอนและผู้เรียน แบบประเมินผู้สอน และแบบประเมินรายวิชา ข้อเสนอแนะผ่านระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ต
2.1 การสังเกตการณ์สอนของผู้สอน
2.2 ผลการเรียนของนักศึกษา
2.3 การทวนสอบผลประเมินการเรียนรู้
หลังจากผลการประเมินการสอนในข้อ 2 จึงมีการปรับปรุงการสอน โดยการจัดกิจกรรมในการระดมสมอง และหาข้อมูลเพิ่มเติมในการปรับปรุงการสอน ดังนี้
3.1 การจัดสัมมนาความรู้ใหม่ๆ ทางเทคโนโลยีผักและผลไม้ในชั้นเรียน
3.2 การแทรกตัวอย่างงานวิจัยที่เกี่ยวข้องในบทเรียน
3.3 การวิจัยในและนอกชั้นเรียน
3.4 การบรรยายความรู้ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีผักและผลไม้จากวิทยากรภายนอกตามโอกาส
ระหว่างการสอนรายวิชา มีการทวนสอบผลสัมฤทธิ์ในรายหัวข้อ ตามที่คาดหวังจากการเรียนรู้ในวิชา ได้จาก การสอบถามหรือการสุ่มตรวจผลงานของนักศึกษา รวมถึงพิจารณาจากผลการ ทดสอบย่อย และหลังการออกผลการเรียนรายวิชา มีการทวนสอบผลสัมฤทธิ์โดยรวมในวิชาได้ดังนี้
4.1 การทวนสอบการให้คะแนนจากการสุ่มตรวจผลงานของนักศึกษาโดยอาจารย์อื่น หรือผู้ทรงคุณวุฒิ ที่ไม่ใช่อาจารย์ประจำหลักสูตร
4.2 มีการตั้งคณะกรรมการในสาขาวิชา ตรวจสอบผลการประเมินการเรียนรู้ของนักศึกษา โดยตรวจสอบข้อสอบ รายงาน วิธีการให้คะแนนสอบ และการให้คะแนนพฤติกรรม
จากผลการประเมิน และทวนสอบผลสัมฤทธิ์ประสิทธิผลรายวิชา ได้มีการวางแผนการปรับปรุงการสอนและรายละเอียดวิชา เพื่อให้เกิดคุณภาพมากขึ้น ดังนี้
5.1 ปรับปรุงรายวิชาตามข้อเสนอแนะและผลการทวนสอบมาตรฐานผลสัมฤทธิ์ตามข้อ 4 จากผู้ทรงคุณวุฒิและนักศึกษา
5.2 เปลี่ยนหรือสลับอาจารย์ผู้สอน เพื่อให้นักศึกษามีมุมมองในเรื่องการประยุกต์ความรู้นี้กับปัญหาที่มาจากงานวิจัยของอาจารย์หรืออุตสาหกรรมต่าง ๆ