ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและภูมิปัญญาในการดำเนินชีวิต

Sufficiency Economy and Wisdom of Living

1. เพื่อให้เข้าใจหลักการทรงงานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
2. เพื่อให้เข้าใจปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และสามารถประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้
3. เพื่อให้ตระหนักถึงคุณค่า เห็นความสำคัญ ร่วมส่งเสริมอนุรักษ์ภูมิปัญญาในการดำเนินชีวิต
4. เพื่อให้เข้าใจปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับภูมิปัญญาในการดำเนินชีวิต
5. เพื่อให้เข้าใจหลักธรรมาภิบาล และการนำไปใช้เพื่อบริหารองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เพื่อให้นักศึกษามีความรู้พื้นฐานปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เป็นการเตรียมความพร้อมในการนำความรู้ที่เรียนไปประยุกต์ใช้ในการดำรงชีวิต การประกอบอาชีพ และการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม ทั้งนี้ควรมีการเปลี่ยนแปลงด้านเนื้อหาให้มีความทันสมัยอยู่ตลอด เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพสังคม เศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา
ศึกษาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและการประยุกต์ใช้ หลักการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดช มหาราช บรมนาถบพิตรหรือพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ 9) แห่งราชวงศ์จักรี โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หลักธรรมาภิบาล ภูมิปัญญา การคิดและการบริหารจัดการชีวิตอย่างรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยและกระแสสังคมโลก การบูรณาการวัฒนธรรมที่หลากหลายสู่การดำเนินชีวิต การมีจิตสาธารณะและรักษ์สิ่งแวดล้อม การอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างมีความสุขบนพื้นฐานคุณธรรม จริยธรรม และหลักการของเศรษฐกิจพอเพียง
ให้นักศึกษาติดต่อโดยตรง ติดต่อผ่านทาง e-mail /Facebook/สื่อออนไลน์ต่างๆ เพื่อให้คำปรึกษาและแนะนำทางวิชาการแก่นักศึกษานอกชั้นเรียน และสื่อสาร-นัดหมายงานต่าง ๆ โดยเฉลี่ย 2 ชั่วโมงต่อสัปดาห์
พัฒนาผู้เรียนเข้าใจถึงการนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในระดับครอบครัว ระดับชุมชน และระดับรัฐ เพื่อให้ผู้เรียนสามารถนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันของตน บนพื้นฐานของทางสายกลางโดยคำนึงถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ตลอดจนใช้ความรู้ ความรอบคอบ และคุณธรรมประกอบการวางแผน การตัดสินใจ และการกระทำ อีกทั้งเพื่อให้ผู้เรียนเข้าใจถึงสภาพปัญหาเศรษฐกิจในปัจจุบัน และทราบถึงวิธีการปรับตัวเพื่อให้สามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน และอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข
- บรรยายพร้อมซักถามแนวคิดเกี่ยวกับความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง หลักเศรษฐกิจพอเพียง การประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียง
- อภิปรายกลุ่มเรื่องโครงการตามแนวพระราชดำริ
- อภิปรายกลุ่มเรื่องหมู่บ้านพอเพียง ชุมชนพอเพียง โดยให้ผู้เรียนยกกรณีตัวอย่างหมู่บ้าน หรือชุมชนที่ประสบความสำเร็จในการนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ โดยให้ผู้เรียนวิเคราะห์ความแตกต่างในชุมชนก่อนนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ หมู่บ้าน หรือชุมชนเป็นอย่างไร และหลังนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้แล้วหมู่บ้าน หรือชุมชนเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร
- แบ่งกลุ่มทำกิจกรรมในชั้นเรียน เพื่อฝึกการคิดวิเคราะห์ และลงพื้นที่เพื่อปฏิบัติงานเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงในชุมชน และแสดงนิทรรศการเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อเผยแพร่ผลงานที่ได้ลงพื้นที่ศึกษารวมถึงการได้รับประสบการณ์และองค์ความรู้ในด้านต่างๆ
- ดำเนินการทำการวิจัยในชั้นเรียน และการวิจัยเกี่ยวกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อนำมาปรับปรุงการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
- ใช้สื่อการสอน เช่น power-point, clip วีดีโอ , วีดีทัศน์ , โฆษณา, สารคดี และอื่น ๆ
- การบรรยายประกอบสื่อการสอน ผ่านระบบออนไลน์ (Microsoft Teams) และการอภิปรายร่วมกันในชั้นเรียนออนไลน์
- การเข้าชั้นเรียน
- ส่งงานตามที่กำหนด
- การมีส่วนร่วมในกิจกรรมระหว่างเรียน
- ประเมินผลจากการวิเคราะห์บุคคลต้นแบบพอเพียง และชุมชนพอเพียง
- ประเมินจากการนำเสนอและอภิปรายหน้าชั้นเรียน โดยใช้สื่อที่เหมาะสม เช่นโปรแกรม Power point วีดีทัศน์ และอื่น ๆ
- ประเมินจากคะแนนสอบกลางภาคและปลายภาค
- มีความรู้และความเข้าใจทั้งด้านทฤษฎีและหลักการปฏิบัติในเนื้อหาที่ศึกษา
- สามารถติดตามความก้าวหน้าทางวิชาการและเทคโนโลยีของสาขาวิชาที่ศึกษา
- สามารถบูรณาการความรู้ที่ศึกษากับความรู้ในศาสตร์อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
- มีความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ภูมิปัญญาในการดำเนินชีวิต และหลักเศรษฐกิจพอเพียง
- มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในระดับต่างๆ
- ตระหนักและเห็นความสำคัญของการนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันและปรับใช้ให้เหมาะสมกับตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
บรรยาย การทำงานกลุ่ม การนำเสนอหน้าชั้น การอภิปรายกลุ่ม โดยการปฏิบัติจริง ฝึกการคิดและวิเคราะห์ โดยมอบหมายให้นักศึกษาต้องติดตามข่าว สารคดี เศรษฐกิจพอเพียงตามหัวข้อที่เรียน การใช้ชีวิตในยุคโลกาภิวัติ โดยมุ่งการสอนแบบเน้นนักศึกษาเป็นศูนย์กลางการเรียน (Student Center) และการเรียนโดยการแก้ปัญหา (Problem base Learning) การบรรยายประกอบสื่อการสอน ผ่านระบบออนไลน์ (Microsoft Teams) และการอภิปรายร่วมกันในชั้นเรียนออนไลน์
2.3.1 ทดสอบย่อย สอบกลางภาค สอบปลายภาค ด้วยข้อสอบที่เน้นการวัดหลักการและทฤษฏี และการประยุกต์ใช้
2.3.2 ประเมินจากการนำเสนอผลการค้นคว้าข้อมูล กรณีศึกษา หรือโจทย์จาก Problem – based Learning
- มีทักษะการปฏิบัติจากการประยุกต์ความรู้ทั้งด้านวิชาการและวิชาชีพ
- มีทักษะในการนำความรู้มาคิดและใช้อย่างเป็นระบบ
การสอนวิชาวิชาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและภูมิปัญญาในการดำเนินชีวิต ช่วยให้นักศึกษาสามารถดำรงชีวิตของตน บนพื้นฐานของทางสายกลางโดยคำนึงถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ตลอดจนใช้ความรู้ และคุณธรรม เป็นองค์ประกอบที่สำคัญในการวางแผนอย่างเป็นระบบเพื่อการคิดและตัดสินใจ ที่ดีและถูกต้อง สามารถอยู่รวมกับผู้อื่นในสังคมได้ และเพื่อให้นักศึกษาสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปปรับใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การบรรยายประกอบสื่อการสอน ผ่านระบบออนไลน์ (Microsoft Teams) และการอภิปรายร่วมกันในชั้นเรียนออนไลน์
- ให้นักศึกษาทำงานตามที่ได้รับมอบหมาย ในการลงไปศึกษาในสถานที่จริงแล้วถอดบทเรียนและนำเสนอผลงานโดยส่งรูปเล่มรายงานก่อนรายงาน 1 สัปดาห์ และนำเสนอรายงานในรูป Power point และเล่มรายงาน
- ให้นักศึกษาดู Clip แล้วร่วมวิพากษ์วิเคราะห์เชิงสร้างสรรค์
- มอบหมายงานและส่งงานผ่านโปรแกรม Google Classroom
- การมีความรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย ส่งงานตรงเวลาที่กำหนด
- รูปเล่มรายงาน ถูกต้องตามระบบการเขียนรายงาน เนื้อหาครบถ้วน
- สอบกลางภาคและการสอบปลายภาค
- สามารถใช้ความรู้ในศาสตร์มาพัฒนาตนเองและช่วยเหลือสังคมในประเด็นที่เหมาะสม
- พัฒนาทักษะการพึ่งพาตนเอง การมีน้ำใจต่อผู้อื่นในสังคม และการเคารพสิทธิของผู้อื่น
- พัฒนาทักษะความรับผิดชอบต่อตนเองและต่อสังคม - พัฒนาคุณธรรม จริยธรรม จรรยาวิชาชีพ ระเบียบวินัยในชีวิตและสังคม
- จัดการสอนแบบกิจกรรมกลุ่มออนไลน์ ผ่านระบบ Microsoft Teams
- กำหนดปฏิทินเวลานำเสนอ
- ผู้สอนและนักศึกษาช่วยกันเสริมเนื้อหาให้ครบถ้วน โดยใช้ power point ของผู้สอนสรุป เพื่อเพิ่มเนื้อหาให้ครอบคลุม
- ให้นักศึกษาช่วยกันประเมินตามแบบประเมินการนำเสนอ
- อาจารย์ประเมินตามรูปแบบการนำเสนองานของนักศึกษา
- สังเกตจากความสนใจ ความตั้งใจและการมีส่วนร่วมของผู้เรียน
- แบบฝึกหัด
- พัฒนาทักษะการใช้ Internet โดยการสืบค้นข้อมูลจาก Website
- พัฒนาทักษะการเลือกรับข้อมูลข่าวสารจากแหล่งสืบค้นต่าง ๆ โดยเฉพาะการใช้สื่อจาก Internet
- ให้นักศึกษาค้นคว้าหาข้อมูลเนื้อหาเพิ่มเติมจาก Website หรือสื่ออื่น ๆ เช่น CD, VCD, วีดีทัศน์, เทปเสียง และสารคดี
- การนำเสนอรายงานทุกครั้งให้ใช้ Computer และ Power point และ/หรือ Clip
- ศึกษาดูงานในพื้นที่ประสบผลสำเร็จ แล้วนำมาวิเคราะห์
- ดูจากการทำ Power point นำเสนอผลงาน
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 ศึกษาดูงานเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงในสถานประกอบการหรือครัวเรือนที่ประสบความสำเร็จ นำเสนอผลการศึกษาและจัดทำรูปเล่มรายงาน 16 20%
2 ศึกษารูปแบบการประยุกต์ภูมิปัญญาท้องถิ่นในชุมชน นำเสนองาน 17 10%
3 สอบวัดผลการเรียน กลางภาค ข้อสอบ ปรนัย/อัตนัย 9 30%
4 สอบวัดผลการเรียน ปลายภาค ข้อสอบ ปรนัย/อัตนัย 18 30%
5 จิตพิสัย ความรับผิดชอบ การมีส่วนร่วมในชั้นเรียน การเข้าเรียน การส่งงาน การถามตอบ 1-18 10%
1.1. เอกสารประกอบการสอน “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและภูมิปัญญาในการดำเนินชีวิต” เรียบเรียงโดย อ.ภีราวิชญ์ ชัยมาลา สาขาศิลปศาสตร์ คณะบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา เชียงราย 2562
1.2. หนังสือเศรษฐกิจพอเพียง เรียบเรียงโดย ดร.สิริยะ เจียมประชานรากร

1.3. (Sufficiency Economy for Sustainable Development) เรียบเรียงโดย แผนกวิชาสังคมศาสตร์ สาขาศิลปศาสตร์ คณะบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ภาคพายัพ เชียงใหม่

1.4 หนังสือพลังของจิตอาสากับการเปลี่ยนผ่านพุทธเศรษฐศาสตร์ เรียบเรียงโดย ภีราวิชญ์ ชัยมาลา สาขาศิลปศาสตร์ คณะบริหารธุรกิจและศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา เชียงราย
- หนังสือและเอกสารที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
ก่อเกียรติ วิริยะกิจพัฒนา. เศรษฐกิจพอเพียง. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ:อาร์ทลี่ย์ เพรส, 2550.
พิพัฒน์ ยอดพฤติการณ์. เศรษฐกิจพอเพียง หมายถึง อะไร. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: วนิดาการพิมพ์, 2550.
- รงค์ ประพันธ์พงศ์. เศรษฐกิจพอเพียงและทฤษฎีใหม่. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:
สถาพรบุ๊คส์, 2553.
- สมพร เทพสิทธา. การดำเนินชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง ชุมชนและแนวคิดเศรษฐกิจ
พอเพียงปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในบริบทของศาสนาและวัฒนธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สมชายการพิมพ์,2550. - สุนัย เศรษฐ์บุญสร้าง. แนวทางปฏิบัติ 7 ขั้นสู่วิถี เศรษฐกิจพอเพียง จากแนวปฏิบัติสู่แนวคิดทางทฤษฎีของเศรษฐกิจพอเพียง. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: 2550.
- เอกสารที่เกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ภูมิพลอดุลยเดช. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา. คำพ่อสอน : ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราชดำรัสเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์กรุงเทพ, 2551.
- ทองทิพภา วิริยะพันธุ์. เศรษฐกิจพอเพียง : ความพอเพียงมวลรวมในประเทศ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:G.P. CYBERPRINT CO., LTD, 2550.
- เสรี พงศ์พิศ.เศรษฐกิจพอเพียง:(สำหรับวิทยากร).พิมพ์ครั้งที่1.กรุงเทพฯ:เจริญวิทย์การพิมพ์, 2550.
- เว็บไซด์ที่เกี่ยวกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตและสังคมและเว็บไซด์อื่น ๆ
เศรษฐกิจพอเพียง(Online). แหล่งที่มา: http://longlivetheking.kpmax.com/
เศรษฐกิจพอเพียง(Online). แหล่งที่มา: http://www.doae.go.th/report/SE/
เศรษฐกิจพอเพียง(Online).แหล่งที่มา:http://www.chaipat.or.th/chaipat/content/porpeing/porpeing.html
โครงการวิจัยเศรษฐกิจพอเพียง(Online). แหล่งที่มา: http://www.sufficiencyeconomy.org/
การประเมินประสิทธิผลรายวิชานี้ ที่จัดทำโดยนักศึกษา ได้จัดกิจกรรมในการนำแนวคิดและความเห็นจากนักศึกษาได้ดังนี้
1.1 การสนทนากลุ่มระหว่างผู้สอนและผู้เรียน
1.2 แบบประเมินผู้สอน และแบบประเมินรายวิชา
ข้อเสนอแนะผ่านเว็บบอร์ด ที่อาจารย์ผู้สอนได้จัดทำเป็นช่องทางการสื่อสารกับนักศึกษา
ในการเก็บข้อมูลเพื่อประเมินการสอน ได้มีกลยุทธ์ ดังนี้
2.1 การสังเกตการณ์สอนของผู้ร่วมทีมสอน
2.2 ผลการเรียนของนักศึกษา
2.3 การทวนสอบผลประเมินการเรียนรู้
หลังจากผลการประเมินการสอนในข้อ 2 จึงมีการปรับปรุงการสอน โดยการจัดกิจกรรมในการระดมสมอง และหาข้อมูลเพิ่มเติมในการปรับปรุงการสอน ดังนี้
3.1 แก้ไขเนื้อหาให้มีความทันสมัย ทันเหตุการณ์เสมอ ยกตัวอย่างกรณีศึกษาให้ทันสมัย
3.2 การวิจัยในและนอกชั้นเรียน
ในระหว่างกระบวนการสอนรายวิชา มีการทวนสอบผลสัมฤทธิ์ในรายหัวข้อ ตามที่คาดหวังจากการเรียนรู้ในวิชา ได้จาก การสอบถามนักศึกษา หรือการสุ่มตรวจผลงานของนักศึกษา รวมถึงพิจารณาจากผลการ ทดสอบย่อย และหลังการออกผลการเรียนรายวิชา มีการทวนสอบผลสัมฤทธิ์โดยรวมในวิชาได้ดังนี้
4.1 การทวนสอบการให้คะแนนจากการสุ่มตรวจผลงานของนักศึกษาโดยอาจารย์อื่น หรือผู้ทรงคุณวุฒิ ที่ไม่ใช่อาจารย์ประจำหลักสูตร
4.2 มีการตั้งคณะกรรมการในสาขาวิชา ตรวจสอบผลการประเมินการเรียนรู้ของนักศึกษา โดยตรวจสอบข้อสอบ รายงาน วิธีการให้คะแนนสอบ และการให้คะแนนพฤติกรรม
จากผลการประเมิน และทวนสอบผลสัมฤทธิ์ประสิทธิผลรายวิชา ได้มีการวางแผนการปรับปรุงการสอนและรายละเอียดวิชา เพื่อให้เกิดคุณภาพมากขึ้น ดังนี้
5.1 วิชาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและภูมิปัญญาในการดำเนินชีวิต ปรับปรุงรายวิชาทุก 3 ปี หรือตามข้อเสนอแนะและผลการทวนสอบมาตรฐานผลสัมฤทธิ์ตามข้อ 4
5.2 เปลี่ยนหรือสลับอาจารย์ผู้สอน เพื่อให้นักศึกษามีมุมมองในเรื่องการประยุกต์ความรู้นี้กับปัญหาที่มาจากงานวิจัยของอาจารย์หรืออุตสาหกรรมต่าง ๆ
5.3 มีโครงการในรายวิชาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้นักศึกษาได้องค์ความรู้จากการลงพื้นที่จริง