หลักและวิธีการสอน

Principles and Methods of Teaching

เพื่อให้นักศึกษามีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับพื้นฐาน ทางด้านหลักและวิธีการสอน เพื่อใช้เป็นพื้นฐานในการเรียนที่เกี่ยวข้องกับทางด้านการศึกษาพื้นฐาน
เพื่อให้นักศึกษามีความรู้พื้นฐาน เป็นการเตรียมความพร้อมด้านปัญหาในการนำความรู้ ความเข้าใจทางด้านการศึกษาพื้นฐาน เพื่อเป็นพื้นฐานการเรียนในวิชาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา
                                   ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับทฤษฎีการเรียนรู้และการสอน องค์ประกอบของการจัดการเรียนกรสอนที่มีประสิทธิภาพ การเรียนรู้รูปแบบต่าง ๆ การพัฒนารูปแบบการเรียน การสอน การออกแบบและการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ การบรูณาการเนื้อหาสาระการเรียนรู้ การบรูณาการการเรียนรู้แบบเรียนรวม เทคนิคและวิทยาการจัดการเรียนรู้ การเรียนรู้แบบยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ การประเมินผลการเรียนรู้ หลักการสอนที่จำเป็นสำหรับครู ทักษะการสอนและวิธีการสอนแบบต่าง ๆ การจัดทำแผนการสอน การฝึกทักษะการสอน รวมทั้งการฝึกสอนหน้าชั้นในสาขาวิชาเอกของนักศึกษา
-   อาจารย์ประจำรายวิชา  ประกาศเวลาให้คำปรึกษาผ่านเว็บไซต์คณะ
 -    อาจารย์จัดเวลาให้คำปรึกษาเป็นรายบุคคล หรือรายกลุ่มตามความต้องการ 1 ชั่วโมง/สัปดาห์(เฉพาะรายที่ต้องการ)
พัฒนาผู้เรียนให้มีความรับผิดชอบ มีวินัย มีจรรยาบรรณวิชาชีพ โดยมีคุณธรรม จริยธรรมตามคุณสมบัติหลักสูตร  ดังนี้

ตระหนักในคุณค่าและคุณธรรม จริยธรรม เสียสละ และซื้อสัตย์สุจริต มีวินัย  ตรงต่อเวลา และความรับผิดชอบต่อตนเองและสงคม มีภาวะความเป็นผู้นำและผู้ตาม สามารถทำงานเป็นทีมและสามารถแก้ไขข้อขัดแย้งและลำดับความสำคัญ เคารพสิทธิและรับฟังความคิดเห็นผู้อื่น  รวมทั้งเคารพในคุณค่าและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์

1.1.5 เคารพกฎระเบียบและข้อบังคับต่าง ๆ ขององค์กรและสังคม
มีจรรยาบรรณทางวิชาการและวิชาชีพ
บรรยายพร้อมยกตัวอย่างกรณีศึกษา เกี่ยวกับประเด็นทางจริยธรรมที่เกี่ยวข้องกับงานทางด้านความเป็นครู

              2. อภิปรายกลุ่ม
              3.กำหนดให้นักศึกษาหาตัวอย่างที่เกี่ยวข้อง หรือกำหนดบทบาทสมมุติ
1.3.1   พฤติกรรมการเข้าเรียน และส่งงานที่ได้รับมอบหมายตามขอบเขตที่ให้และตรงเวลา
1.3.2   มีการอ้างอิงเอกสารที่ได้นำมาทำรายงาน อย่างถูกต้องและเหมาะสม
1.3.3   ประเมินผลการวิเคราะห์กรณีศึกษา
1.3.4   ประเมินผลการนำเสนอรายงานที่มอบหมาย
             เพื่อให้นักศึกษาตระหนักถึงจริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพวิศวกร และเพื่อให้นักศึกษามีความรู้และทักษะงานทางด้านความเป็นครู เพื่อให้ส่งเสริมให้นักศึกษามีคุณลักษณะเป็นไปตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ ทั้ง 5 ด้าน คือ
          1 ด้านคุณธรรม จริยธรรม
          2 ด้านความรู้
          3 ด้านทักษะทางปัญญา
          4 ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ
          5 ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยี
บรรยาย  อภิปราย การทำงานกลุ่ม  การนำเสนอรายงาน การวิเคราะห์กรณีศึกษา และมอบหมายให้ค้นหาบทความ ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง โดยนำมาสรุปและนำเสนอ การศึกษาโดยใช้ปัญหา และโครงงาน Problem – based Learning และเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
2.3.1   ทดสอบย่อย สอบกลางภาค สอบปลายภาค ด้วยข้อสอบที่เน้นการวัดหลักการและทฤษฏี
2.3.2   ประเมินจากการนำเสนอผลการค้นคว้าข้อมูล กรณีศึกษา หรือโจทย์จาก Problem – based Learning
พัฒนาความสามารถในการคิดอย่างมีการคิดอย่างเป็นระบบ มีการวิเคราะห์ เพื่อการป้องกันและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น  
 
3.2.1   การมอบให้นักศึกษาทำโครงงานพิเศษที่ให้วิเคราะห์และแก้ไขปัญหา และการนำเสนอผลงาน
3.2.2   อภิปรายกลุ่ม
3.2.3   วิเคราะห์กรณีศึกษา  ในการนำหลักการทางด้านวิศวกรรมไปใช้
3.2.4   การสะท้อนแนวคิดจากการประพฤติ
3.3.1   สอบกลางภาคและปลายภาค  โดยเน้นข้อสอบที่มีการวิเคราะห์ หรือวิเคราะห์แนวคิดในการประยุกต์ใช้
3.3.2   วัดผลจากการประเมินโครงการ  การนำเสนอผลงาน
3.3.3   สังเกตพฤติกรรมการแก้ไขปัญหา
4.1.1   พัฒนาทักษะในการสร้างสัมพันธภาพระหว่างผู้เรียนด้วยกัน
4.1.2   พัฒนาความเป็นผู้นำและผู้ตามในการทำงานเป็นทีม
4.1.3   พัฒนาการเรียนรู้ด้วยตนเอง และมีความรับผิดชอบในงานที่มอบหมายให้ครบถ้วนตามกำหนดเวลา
4.2.1   จัดกิจกรรมกลุ่มในการวิเคราะห์กรณีศึกษา
4.2.2   มอบหมายงานรายกลุ่มและรายบุคคล เช่น การค้นคว้าความก้าวล้ำของเทคโนโลยีทางด้านวิศวกรรมศาสตร์  หรือ อ่านบทความที่เกี่ยวข้องกับรายวิชา
4.2.3   การนำเสนอรายงาน
4.3.1   ประเมินตนเอง และเพื่อน ด้วยแบบฟอร์มที่กำหนด
4.3.2  ประเมินจากรายงานที่นำเสนอ  พฤติกรรมการทำงานเป็นทีม
4.3.3   ประเมินจากรายงานการศึกษาด้วยตนเอง   
5.1.1   ทักษะการคิดเชิงความเป็นครู
5.1.2   พัฒนาทักษะในการสื่อสารทั้งการพูด การฟัง การแปล การเขียน โดยการทำรายงาน และนำเสนอในชั้นเรียน
5.1.3   พัฒนาทักษะในการวิเคราะห์ข้อมูลจากกรณีศึกษา
5.1.4   ทักษะในการนำเสนอรายงานโดยใช้รูปแบบ เครื่องมือ และเทคโนโลยีที่เหมาะสม
5.2.1   มอบหมายงานให้ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง จากเว็บไซต์สื่อการสอน E- Learning และทำรายงานโดยเน้นจากแหล่งที่มาข้อมูลที่น่าเชื่อถือ
5.2.2   นำเสนอโดยรูปแบบและเทคโนโลยีที่เหมาะสม
5.3.1   ประเมินจากรายงาน และรูปแบบการนำเสนอด้วยสื่อเทคโนโลยี
5.3.2   ประเมินจากการมีส่วนร่วมในการอภิปรายและวิธีการอภิปราย
2.6.1.1  มีทักษะในการบริหารจัดการในด้านเวลา เครื่องมือ อุปกรณ์และวิธีการได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2.6.1.2    สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ ปฏิบัติตามรูปแบบการสอน ประยุกต์วิธีการสอนใด้อย่างเหมาะสมกับเนื้อหาและสภาพของกลุ่มผู้เรียนได้เป็นอย่างเหมาะสม
จัดกิจกรรมการเรียนรู้ในรายวิชาต่าง ๆ ให้นักศึกษาได้ลงมือปฏิบัติจริง โดยใช้ความรู้จากวิชาต่างๆ ที่เรียนมา การวิเคราะห์เพื่อแก้ปัญหา เพื่อให้เกิดการพัฒนาการเรียนรู้ด้านทักษะพิสัย ดังข้อต่อไปนี้
                           2.6.2.1    สร้างทักษะในการปฏิบัติงาน
                           2.6.2.2    สาธิตการปฏิบัติการโดยผู้เชี่ยวชาญ
                           2.6.2.3    สนับสนุนการเข้าประกวดทักษะด้านการปฏิบัติ
                           2.6.2.4    จัดนิทรรศการแสดงผลงานของนักศึกษา
                           2.6.2.5    สนับสนุนการทำโครงงาน
                           2.6.2.6    การปฏิบัติประสบการณ์วิชาชีพครู
2.6.3.1  มีการประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติงาน
                           2.6.3.2    มีการใช้งานวิจัยของอาจารย์ประกอบการเรียนการสอน
                           2.6.3.3    มีการประเมินผลการทำงานในภาคปฏิบัติ
                           2.6.3.4    มีการประเมินโครงงานนักศึกษา
                           2.6.3.5    มีการประเมินนักศึกษาการปฏิบัติประสบการณ์วิชาชีพครู
 
แผนที่แสดงการกระจายความรับผิดชอบมาตรฐานผลการเรียนรู้จากหลักสู่รายวิชา (Curriculum Mapping)
กลุ่มวิชา 1.ด้านคุณธรรม จริยธรรม 2.ความรู้ 3.ทักษะทางปัญญา 4.ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ 5.ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ 6.ด้านทักษะพิสัย
ลำดับ รหัสวิชา ชื่อวิชา 1 2 3 4 1 2 3 1 2 1 2 3 4 1 2 3 1 2
1 30022302 หลักและวิธีการสอน
กิจกรรมที่ ผลการเรียนรู้ * วิธีการประเมินผลนักศึกษา สัปดาห์ที่ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล
1 1.1-3.2 4.1-6.3 สอบกลางภาค สอบปลายภาค 9 18 25% 25%
2 1.1-6.3 การนำเสนอหน้าชั้นเรียนและรายงาน 8 40%
3 1.1-6.3 การเข้าชั้นเรียน ตลอดภาคการศึกษา 10%
จำเนียร  ศิลปะวานิช.  “หลักและวิธีการสอน”  กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์เจริญรุ่งเรืองการพิมพ์,  
                 2538.
ชาญชัย  ยมดิษฐ์  “เทคนิคและวิธีการสอนร่วมสมัย”  กรุงเทพฯ : บริษัทหลักพิมพ์ จำกัด, 2548
ชัยยงค์  พรมวงศ์.  “การสร้างชุดการสอน”  กรุงเทพฯ : สำนักวัฒนาพานิช,  2521
ทิศนา  แขมมณี  “ศาสตร์การสอน”  พิมพ์ครั้งที่3.  กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์
              มหาวิทยาลัย,  2547
บุญชม  ศรีสะอาด  “การพัฒนาการสอน”  พิมพ์ครั้งที่2.  กรุงเทพฯ : ม.ป.พ  , 2541
ลัดดา  ศุขปรีดี  “เทคโนโลยีการเรียนการสอน”  กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์พิฆเณศ , 2522
วินิจ  เกตขำ , ชาญชัย  ศรีไสยเพชร  “หลักการสอนและเตรียมประสบการณ์ภาคปฏิบัติ” 
              กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์ , 2522
วิไลรัตน์  แสงศรี  “จิตวิทยาการสอนวิชาชีพ”  เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล
               ล้านนา วิทยาเขตภาคพายัพ, 2548
สุพิน  บุญชูวงศ์  “หลักการสอน”  พิมพ์ครั้งที่8.  กรุงเทพฯ : ม.ป.พ. , 2538
สุรพันธ์  ตันศรีวงษ์  “วิธีการสอน”  กรุงเทพฯ : บริษัทสยามสปอร์ต ซินดิเคท จำกัด, 2538
อาภรณ์  ใจเที่ยง  “หลักการสอน”  พิมพ์ครั้งที่ 3.  กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์,  2546
อัญชลี  แจ่มเจริญ , สุกัญญา  ธารีวรรณ  “หลักการสอนและการเตรียมประสบการณ์
                 ภาคปฏิบัติ” กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์เฉลิมชัยการพิมพ์ , 2523
ไม่มี
          เว็บไซต์ ที่เกี่ยวกับหัวข้อในประมวลรายวิชา เช่น Wikipedia คำอธิบายศัพท์
การประเมินประสิทธิผลรายวิชานี้ ที่จัดทำโดยนักศึกษา ได้จัดกิจกรรมในการนำแนวคิดและความเห็นจากนักศึกษาได้ดังนี้

การสนทนากลุ่มระหว่างผู้สอนและผู้เรียน แบบประเมินผู้สอน และแบบประเมินรายวิชา ข้อเสนอแนะผ่านเว็บบอร์ด  ที่อาจารย์ผู้สอนได้จัดทำเป็นช่องทางการสื่อสารกับนักศึกษา

 
ในการเก็บข้อมูลเพื่อประเมินการสอน ได้มีกลยุทธ์  ดังนี้
2.1   การสังเกตการณ์สอนของผู้ร่วมทีมสอน
2.2   ผลการเรียนของนักศึกษา
2.3   การทวนสอบผลประเมินการเรียนรู้
หลังจากผลการประเมินการสอนในข้อ  2 จึงมีการปรับปรุงการสอน โดยการจัดกิจกรรมในการระดมสมอง และหาข้อมูลเพิ่มเติมในการปรับปรุงการสอน  ดังนี้
3.1   สัมมนาการจัดการเรียนการสอน
3.2   การวิจัยในและนอกชั้นเรียน
ในระหว่างกระบวนการสอนรายวิชา มีการทวนสอบผลสัมฤทธิ์ในรายหัวข้อ ตามที่คาดหวังจากการเรียนรู้ในวิชา ได้จาก การสอบถามนักศึกษา หรือการสุ่มตรวจผลงานของนักศึกษา รวมถึงพิจารณาจากผลการ ทดสอบย่อย และหลังการออกผลการเรียนรายวิชา มีการทวนสอบผลสัมฤทธิ์โดยรวมในวิชาได้ดังนี้
4.1  การทวนสอบการให้คะแนนจากการสุ่มตรวจผลงานของนักศึกษาโดยอาจารย์อื่น หรือผู้ทรงคุณวุฒิ ที่ไม่ใช่อาจารย์ประจำหลักสูตร
4.2   มีการตั้งคณะกรรมการในสาขาวิชา  ตรวจสอบผลการประเมินการเรียนรู้ของนักศึกษา โดยตรวจสอบข้อสอบ รายงาน วิธีการให้คะแนนสอบ และการให้คะแนนพฤติกรรม
จากผลการประเมิน และทวนสอบผลสัมฤทธิ์ประสิทธิผลรายวิชา  ได้มีการวางแผนการปรับปรุงการสอนและรายละเอียดวิชา  เพื่อให้เกิดคุณภาพมากขึ้น  ดังนี้
5.1   ปรับปรุงรายวิชาทุก 3 ปี หรือตามข้อเสนอแนะและผลการทวนสอบมาตรฐานผลสัมฤทธิ์ตามข้อ 4
5.2   เปลี่ยนหรือสลับอาจารย์ผู้สอน เพื่อให้นักศึกษามีมุมมองในเรื่องการประยุกต์ความรู้นี้กับปัญหาที่มาจากงานวิจัยของอาจารย์หรืออุตสาหกรรมต่าง ๆ